ΦΑΣΚΟΜΗΛΟ Salvia spp, οικογένεια Labiatae. Με την ονομασία φασκόμηλο υπάρχουν διάφορα είδη του γένους Salvia. Τα κυριότερα είναι:

Salvia officinalis: Ημιθαμνώδες πολυετές είδος (έως και 15 έτη) αυτοφυές κυρίως στην Ήπειρο με ύψος που κυμαίνεται από 30-80 cm. Τα άνθη του έχουν χρώμα ιώδες και σχηματίζουν βότρυ. Ανθίζει από Απρίλιο μέχρι μέσα Μαΐου.

Salvia triloba: Αυτοφυής αειθαλής πολυετής θάμνος (έως και 12 έτη). Απαντάται στις ξηρές και ζεστές περιοχές της χώρας, κυρίως στα νησιά και την παραλιακή ζώνη. Τα φύλλα του είναι επιμήκη χρώματος γκριζοπράσινου. Τα άνθη έχουν χρώμα μοβ προς ροζ.

Salvia sclarea: Αυτοφυής αειθαλής θάμνος που απαντάται συνήθως στη Βόρεια Ελλάδα. Τα αιθέρια έλαιά του χρησιμοποιούνται στη φαρμακευτική και έχουν πολύ καλή τιμή στην αγορά.

Πολλαπλασιασμός:

Πολλαπλασιάζεται με σπόρο, παραφυάδες και μοσχεύματα. Ο σπόρος μπορεί να σπαρθεί κατευθείαν στο χωράφι (4050 γραμμάρια ανά στρέμμα). Σε σπορείο απαιτούνται 5-5 τ.μ. σπορείου για ένα στρέμμα. Τα μοσχεύματα τοποθετούνται σε μίγμα τύρφης-περλίτη σε αναλογία 1:4 αφού εμβαπτιστούν σε ίΒα συγκέντρωσης 2000ppm. Η ριζοβολία συντελείται σε διάστημα 12 ημερών. Οι παραφυάδες συλλέγονται άνοιξη ή φθινόπωρο και μεταφυτεύονται αμέσως στις μόνιμες θέσεις τους στο χωράφι.

Καλλιέργεια:

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού που προηγείται της φύτευσης γίνεται η προετοιμασία του αγρού με βαθύ όργωμα. Πριν τη φύτευση θα πρέπει να γίνει κατεργασία του εδάφους ώστε να σπάσουν οι σβόλοι χώματος και να αποκτήσει το έδαφος κατάλληλη δομή που θα διευκολύνει τις μετέπειτα εργασίες. Προετοιμασία εδάφους στον αγρό. Βαθύ όργωμα τη διάρκεια του καλοκαιριού. Βασική λίπανση με προσθήκη 50 kg/στρ λιπάσματος 11-15-15 μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συμβατικές καλλιέργειες. Για βιολογικές καλλιέργειες καλά χωνεμένη κοπριά ή σκευάσματα εγκεκριμένα.

Εγκατάσταση καλλιέργειας:

Η καλύτερη περίοδος είναι αργά το φθινόπωρο. Εναλλακτικά μπορεί να φυτευτεί και νωρίς την άνοιξη. Ανάλογα με την απόσταση των γραμμών μεταξύ τους, (εξαρτάται από το διαθέσιμο εξοπλισμό) χρειάζονται περίπου 2200 φυτά το στρέμμα. Συνήθως τα φυτά τοποθετούνται στα 60 εκατοστά επί της γραμμής και σε απόσταση 80 έως 100 εκατοστών μεταξύ των γραμμών.

Εδαφικές απαιτήσεις – Λίπανση:

Αν και μπορεί να αναπτυχθεί σε ένα εύρος τιμών προτιμά pH που κυμαίνεται από 6,5 έως 8. Προτιμά εδάφη που ζεσταίνονται νωρίς την άνοιξη όπως αμμώδη, χαλικώδη, ασβεστολιθικά με έκθεση στον ήλιο. Συνιστάται λίπανση με λίπασμα Ν-P-Κ 7, 9 και 9 μονάδες αντίστοιχα ή προσθήκη κοπριάς και άλλων επιτρεπόμενων στη βιοκαλλιέργεια προϊόντων λίπανσης πριν την έναρξη της βλάστησης.

Άρδευση:

Αρδευση απαιτείται κατά την εποχή εγκατάστασης των φυτών. Στη συνέχεια η καλλιέργεια μπορεί και αναπτύσσεται ξηρική χωρίς απαιτήσεις σε νερό. Βεβαίως σε περιόδους παρατεταμένης ανομβρίας καλό θα ήταν να μπορεί να γίνεται ένα πότισμα κάθε 3 – 4 βδομάδες.

Εχθροί – Ασθένειες:

Γενικά δεν αντιμετωπίζει προβλήματα από εχθρούς και ασθένειες. Τις περισσότερες φορές κακοί χειρισμοί εκ μέρους των καλλιεργητών όπως π.χ. σημεία που νεροκρατούν συντελούν στη δημιουργία συνθηκών ασφυξίας του ριζικού συστήματος και εμφάνισης σηψιριζιών.

Συγκομιδή-Ξήρανση:

Η συγκομιδή γίνεται στο στάδιο της πλήρους άνθισης συνήθως τον Απρίλιο ή Μάιο ανάλογα με την περιοχή καλλιέργειας. Τα φυτά κόβονται σε ύψος 10 εκατοστά πάνω από το έδαφος. Μπορεί να γίνει και μία δεύτερη συγκομιδή στις αρχές Σεπτεμβρίου αν το κλίμα ευνοήσει την ανάπτυξη του φυτού. Η καλλιέργεια διαρκεί από 8 μέχρι 12 έτη ενώ η απόδοση σε νωπό προϊόν μπορεί να φτάσει τα 400 kg/στρ σε ξηρή βιομάζα μετά το δεύτερο χρόνο.

Ξήρανση-Απόσταξη:

Η ξήρανση θα πρέπει να γίνεται σε σκιερό μέρος σε θερμοκρασία μικρότερη των 40oC, και όχι στο χωράφι. Αυτό γιατί αφενός η απευθείας έκθεση στον ήλιο υποβαθμίζει την ποιότητα των περιεχόμενων αιθερίων ελαίων και αφετέρου η επαφή με το χώμα δημιουργεί πολλά προβλήματα μικροβιολογικής φύσεως στο τελικό προϊόν. Η περιεκτικότητα σε αιθέριο έλαιο κυμαίνεται από 1 - 3%. Τα κύρια συστατικά του αιθέριου ελαίου είναι η α-θουγιόνη, η καμφορά και η ευκαλυπτόλη. Το αιθέριο έλαιο του φασκόμηλου παρουσιάζει καλή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση.

ΔΡ. ΗΛΙΑΣ ΚΑΛΦΑΣ / ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ