Τα φυτά αυτά (τα οποία έχει επικρατήσει να ονομάζονται φυτά εσωτερικού χώρου) είναι κυρίως είδη της υποτροπικής και της τροπικής βλάστησης. Αποτελούν μια ευχάριστη νότα μέσα στο χειμώνα και έχουν την ικανότητα τόσο να βελτιώσουν αισθητικά ένα χώρο, όσο επίσης και να βελτιώσουν τη διάθεση εκείνων των ανθρώπων που βρίσκονται εκεί.

Εξαιτίας του πλούσιου φυλλώματός τους ή των εντυπωσιακών ανθέων που σχηματίζουν χρησιμοποιούνται συνήθως για να διακοσμήσουν σπίτια, διαδρόμους, γραφεία, δημόσιους χώρους κτλ, ενώ πρόσφατα έχει βρεθεί πως έχουν την ικανότητα να φιλτράρουν τον αέρα μέσα σε ένα χώρο και να λειτουργούν ως ‘φυσικοί ιονιστές’.

Μεταξύ των πιο κοινών φυτών εσωτερικού χώρου συγκαταλέγονται είδη όπως ο φίκος, το μπέντζαμιν, η γιούκα, ο πόθος, η βιγκόνια, η γαρδένια, ο ιβίσκος, η ορτανσία κτλ. Ωστόσο, πολλά από αυτά τα είδη μπορούν να αναπτυχθούν εξαιρετικά και σε μπαλκόνια, αυλές ή πάρκα αν οι συνθήκες που επικρατούν εκεί είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξή τους. Όμως ποιες είναι αυτές οι συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη των ειδών αυτών; Και ακόμα περισσότερο, ποιες είναι εκείνες οι συνθήκες που θα πρέπει να επικρατούν μέσα στο γραφείο ή το σπίτι, ώστε να αναπτυχθούν ικανοποιητικά τα φυτά μας; Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε αυτές τις συνθήκες, καθώς πολλές φορές οι νοικοκυρές και οι ερασιτέχνες κηπουροί στην προσπάθειά τους να περιποιηθούν τα φυτά τους, καταλήγουν εν αγνοία τους να τα βασανίζουν και τελικά να τα ξεραίνουν. Η απάντηση στις παραπάνω ερωτήσεις είναι ουσιαστικά μία: προφανώς και οι ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξή τους είναι εκείνες οι συνθήκες στις οποίες απαντώνται στη φύση. Ασφαλώς και κάθε είδος έχει τις δικές του optimum συνθήκες, όμως μπορούν να ειπωθούν ορισμένοι βασικοί κανόνες οι οποίοι ισχύουν σε γενικές γραμμές παντού. Παρακάτω πρόκειται να αναπτυχθούν με πολύ απλό τρόπο ποιες είναι αυτές οι συνθήκες και τι πρέπει να κάνουμε για να μεγαλώσουμε τα φυτά μας σε ένα χώρο, χωρίς όμως να τα ταλαιπωρούμε.

1. Θερμοκρασία: Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή, τα περισσότερα από τα φυτά εσωτερικού χώρου είναι υποτροπικής ή τροπικής προέλευσης. Αυτό σημαίνει πως στα μέρη που συναντώνται στη φύση επικρατούν υψηλές θερμοκρασίες. Ωστόσο, δεν είναι πολύ σημαντική η θερμοκρασία της ημέρας (καθώς κάποιες φορές μπορεί να φτάσει υψηλά χωρίς να πάθουν σημαντικές ζημιές τα φυτά), όσο η θερμοκρασία της νύχτας. Τα περισσότερα φυτά εσωτερικού χώρου θέλουν κατά τη διάρκεια της νύχτας η ελάχιστη θερμοκρασία του χώρου όπου αναπτύσσονται να είναι περίπου 18^oC, ενώ κάποια είδη μπορούν και αντέχουν οριακά και στους 14-16^oC. Αυτό σημαίνει πως γενικά για να μεγαλώσουν ικανοποιητικά τα φυτά μας, θα πρέπει ο χώρος όπου τα έχουμε να είναι σε γενικές γραμμές ζεστός καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ασφαλώς και αν για μερικές ημέρες εκτεθούν σε θερμοκρασίες που δεν είναι οι ιδανικές, τότε δεν θα προκληθούν σημαντικά προβλήματα στα φυτά. Όταν όμως οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, τότε είναι σίγουρα τα προβλήματα στην ανάπτυξη, τα οποία συνήθως οδηγούν σε ξηράνσεις, κιτρίνισμα και πτώση των φύλλων. Φυσικά και δεν θα πρέπει ούτε για αστείο να τοποθετούνται τα φυτά επάνω ή δίπλα από καλοριφέρ ή θερμάστρες ή κάτω από κλιματιστικά, καθώς τότε θα ξεραθούν μέσα σε λίγες ημέρες ή και ώρες.

2. Φωτισμός: Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα των φυτών εσωτερικού χώρου είναι πως δεν απαιτείται φως μεγάλης έντασης για να μεγαλώσουν. Αυτό το πλεονέκτημα τα έκανε να γίνουν γρήγορα διαδεδομένα σε γραφεία και δωμάτια που δεν φωτίζονται ικανοποιητικά. Το γεγονός όμως ότι δεν απαιτείται δυνατό φως για να μεγαλώσουν, δεν σημαίνει πως δεν χρειάζονται και καθόλου φως! Το αντίθετο μάλιστα, επειδή τα φυτά που βρίσκονται μέσα σε κλειστούς χώρους δεν έχουν στη διάθεσή τους αρκετό φως, καταφέρνουν να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και τις λιγοστές ακτίνες που θα βρουν. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει τα φυτά να τοποθετούνται δίπλα σε κάποιο παράθυρο ή πόρτα, ώστε να δέχονται το φως της ημέρας. Επειδή κάποια από τα φυτά εσωτερικού χώρου είναι ευαίσθητα στο απευθείας φως, συστήνεται να τοποθετούνται δίπλα σε πόρτες ή παράθυρα που υπάρχει άπλετο φως, αλλά αυτό δεν πέφτει απευθείας επάνω τους. Όταν ένα φυτό υποφέρει από έλλειψη φωτός τότε συνήθως αποχρωματίζεται, τα φύλλα του πέφτουν ή παίρνουν υποπράσινη-λαχανί χρώματος όψη. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί πως ένας λόγος που επίσης ξηραίνονται τα φυτά μέσα στο σπίτι είναι επειδή οι νοικοκυρές τα αλλάζουν θέση. Τα φυτά θα πρέπει να έχουν σταθερή θέση μέσα στο σπίτι και να μη μετακινούνται ή να μην περιστρέφονται, καθώς αυτό επηρεάζει αρνητικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται το φως.

3. Νερό. Όλα τα φυτά (συνεπώς και εκείνα που είναι εσωτερικού χώρου) χρειάζονται νερό για να μεγαλώσουν. Ασφαλώς και κάποια είδη έχουν λιγότερες ανάγκες σε νερό και κάποια άλλα έχουν περισσότερες, όμως γενικά όλα τα φυτά χρειάζονται νερό. Ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους που υποφέρουν τα φυτά εσωτερικού χώρου εξαιτίας του νερού, είναι είτε γιατί ποτίζονται περισσότερο από ότι πρέπει, είτε γιατί δεν ποτίζονται αρκετά. Και στις δύο περιπτώσεις τα φυτά ταλαιπωρούνται και συχνά καταλήγουν να ξεραίνονται. Η πολύ συχνή άρδευση οφείλεται στην εσφαλμένη εντύπωση των ανθρώπων πως το φυτό πρέπει να ποτίζεται συχνά. Έτσι καταλήγουν να το ποτίζουν συνεχώς, με αποτέλεσμα να πνίγουν τη ρίζα του από το πολύ νερό και τελικά το φυτό να πεθαίνει. Ένας επίσης λόγος που το συχνό πότισμα μπορεί να επιδράσει αρνητικά είναι όταν μένει νερό στο πιατάκι της γλάστρας, με αποτέλεσμα επίσης να σαπίζει τη ρίζα. Για τον λόγο αυτό πάντα συστήνεται να μην μένει νερό στο πιατάκι της γλάστρας μετά το πότισμα. Στην άλλη άκρη βρίσκονται εκείνες οι περιπτώσεις όπου το φυτό δεν ποτίζεται (πολλές φορές γιατί έχει ξεχαστεί πως είναι εκεί και υπάρχει) και τελικά, κυριολεκτικά, ξεραίνεται. Συνεπώς η ερώτηση είναι, κάθε πότε θα πρέπει να ποτίζονται τα φυτά εσωτερικού χώρου; Κάθε ημέρα; Κάθε εβδομάδα ή μήπως κάθε μήνα; Σε όλες τις παραπάνω ερωτήσεις η απάντηση είναι μια: ασφαλώς και όταν χρειάζεται! Οπότε η επόμενη ερώτηση που ακολουθεί είναι: και κάθε πότε χρειάζεται να ποτιστούν τα φυτά μας; Δηλαδή, με άλλα λόγια πως θα καταλάβουμε πότε χρειάζεται να ρίξουμε νερό στη γλάστρα μας; Η απάντηση είναι πάρα πολύ εύκολη σε αυτή την ερώτηση. Για να καταλάβουμε αν θα πρέπει να ποτίσουμε ή όχι το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να βάλουμε το δάχτυλό μας λιγάκι μέσα στο χώμα μερικά εκατοστά. Αν το αισθανθούμε νωπό, τότε προφανώς και δεν χρειάζεται να ποτίσουμε. Αν το αισθανθούμε ξηρό τότε μπορούμε να ποτίσουμε. Φυτά τα οποία ποτίζονται πολύ συχνά, καταλήγουν να ρίξουν τα φύλλα τους ή τα κιτρινίζουν, ενώ αν τυχόν ξεριζωθούν τότε φαίνεται πως η ρίζα τους έχει σαπίσει ή έχει πάρει κίτρινο χρώμα. Προς διευκόλυνση όλων εκείνων που ξεχνάνε να ποτίζουν τα φυτά τους, τους προτείνεται να έχουν γλάστρες με είδη όπως είναι οι ορχιδέες ή οι γιούκες καθώς είναι είδη ιδιαιτέρως ανθεκτικά στην έλλειψη νερού και αντέχουν. Όσον αφορά όλους εκείνους που θέλουν να ποτίζουν συνέχεια τα φυτά τους, μπορούν να έχουν Baboo (καλάμια) σε βάζα και ανθοδοχεία και να αναπληρώνουν σε εβδομαδιαία βάση τη στάθμη του νερού που πέφτει.

4. Υγρασία και αέρας. Στον αέρα του δωματίου που μεγαλώνουν τα φυτά μας θα πρέπει να υπάρχει ικανοποιητική υγρασία, ειδάλλως τα φυτά θα παρουσιάσουν προβλήματα. Δυστυχώς όμως οι συνθήκες που επικρατούν μέσα στα γραφεία ή τα σπίτια είναι ακριβώς οι αντίθετες. Τα κλιματιστικά, οι θερμάστρες και τα καλοριφέρ ενώ θερμαίνουν τον χώρο, μειώνουν ταυτόχρονα πάρα πολύ την υγρασία του. Αποτέλεσμα αυτού είναι τα φυτά να μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον με ξηρό αέρα και τελικά να ζορίζονται να αναπτυχθούν, να σχηματίζουν χοντρά φύλλα και πολλές φορές να μην μεγαλώνουν καλά. Επίσης, επειδή τα φυτά εσωτερικού χώρου λειτουργούν ως φίλτρα του αέρα και είναι γενικά δύσκολο να απομακρυνθεί η σκόνη από τα φύλλα τους, καταλήγουν να έχουν ένα στρώμα σκόνης επάνω τους το οποίο τα εμποδίζει να προσλάβουν το φως. Για όλους τους παραπάνω λόγους δεν θα πρέπει τα φυτά να τοποθετούνται επάνω ή δίπλα σε καλοριφέρ ή θερμάστρες ή κάτω από κλιματιστικά που να τα χτυπάει απευθείας το ρεύμα θερμού αέρα. Εκείνο που προτείνεται κυρίως να γίνεται είναι σε τακτά χρονικά διαστήματα να ψεκάζονται τα φύλλα τους με λίγο νερό βρύσης. Με τον τρόπο αυτό ενυδατώνονται τα φύλλα, ενώ ταυτόχρονα απομακρύνεται και το στρώμα σκόνης που μπορεί να έχει σχηματιστεί.

Όλοι οι παραπάνω παράγοντες, είναι μόνοι ορισμένοι από εκείνους που μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη των φυτών μέσα σε ένα χώρο. Το μεγαλύτερο μυστικό για να μεγαλώσουν τα φυτά μέσα στο γραφείο ή στο σπίτι είναι η τακτική τους περιποίησή τους ώστε να ευδοκιμήσουν, αλλά και να τα αγαπάμε και αυτό γιατί τα φυτά είναι σαν τα μικρά παιδιά!

Αναδημοσίευση από το περιοδικό "Αγροτικά Νέα" της Κύπρου