Το μετκάλφα (Metcalfa pruinosa) είναι ιθαγενές έντομο της Βόρειας Αμερικής. Στην Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα στην Καλάβρια της Νότιας Ιταλίας εμφανίστηκε το 1979 και εξαπλώθηκε σύντομα σε πολλές μεσογειακές χώρες.
Στην Ελλάδα πρωτοεμφανίστηκε το 2001. Παρουσιάζει μία γενιά το έτος και προσβάλλει 330 φυτικά είδη από 78 οικογένειες, όπως αμπέλι, εσπεριδοειδή, ακτινίδιο κ.α. Βρίσκεται σε αποικίες οι οποίες προκαλούν φυλλόπτωση και γενικότερη εξασθένηση των φυτών που έχουν προσβληθεί. Η αντιμετώπισή του είναι πολύ δύσκολη και δεν υπάρχουν εγκεκριμένα σκευάσματα για την καταπολέμησή του. Σε πειράματα που διεξήχθησαν το 2009 στην Πιερία διαπιστώθηκε ότι ο συνδυασμός ενός νεονικοτινοειδές με έναν ρυθμιστή ανάπτυξης ήταν σχετικά αποτελεσματικός. Μεγαλύτερη επιτυχία είχε η εξαπόλυση του παρασιτοειδούς Neodryinus typhlocybae η οποία στόχευε στις νεαρές προνύμφες.
Το Metcalfa pruinosa είναι ένα εξαιρετικά πολυφάγο έντομο που συναντάται σε μεγάλη ποικιλία δέντρων και θάμνων, τρέφεται με τους βλαστούς του και απεκκρίνει μια μελιτώδη ουσία που συλλέγουν οι μέλισσες και την μετατρέπουν σε μέλι.
Το Metcalfa δίνει ένα καφέ μέλι χωρίς διαύγεια, που κρυσταλλώνει στις αρχές του χειμώνα και έχει ιδιάζουσα γεύση, και δεν μοιάζει με άλλο μέλι ή μελιτώματα. Οι ποσότητες μελιού που παράγει το έντομο αυτό, η διάρκεια μελιτωέκκρισης και η ποικιλία από πολλά και διαφορετικά δέντρα και φυτά κάνουν την περίπτωση του πολύ ενδιαφέρουσα. Πρόκειται για πεταλουδάκι όπου γεννά στα δέντρα τα αβγά του και ακολουθείται η γνωστή διαδικασία μεταμορφώσεων του σε έντομο.
Έχει έναν μόνο αναπαραγωγικό κύκλο τον χρόνο, όπου μικρά και μεγάλα έντομα ρουφάνε χυμούς από τα δέντρα και τα φρούτα και εκκρίνουν μελίτωμα. Το μελίτωμα μαζεύουν με λαιμαργία οι μέλισσες και το μετατρέπουν σε ένα παχύρρευστο μέλι.Το χρώμα του μελιού στην αρχή της συλλογής είναι ανοιχτό, γρήγορα όμως λόγω της οξείδωσης του από τον ήλιο και τον άνεμο γίνεται καφέ. Ο μελισσοκόμος δηλαδή που θα πάει στο Metcalfa θα δει αρχικά ξανθό μέλι να μπαίνει στις κηρήθρες. Σταδιακά θα έρχεται όλο και πιο σκούρο μέλι μέσα όμως και θα πάρει τελικά το γνωστό σκούρο καφέ χρώμα του.
Στην Ιταλία ήδη παράγονται μεγάλες ποσότητες μελιού προερχόμενες από Metcalfa pruinosa και αξίζει να σημειωθεί ότι η μέση παραγωγή ανά κυψέλη από μελίτωμα Metcalfa ξεπερνάει τα 50 κιλά. Το Metcalfa pruinosa προσβάλει μια σειρά από αγροτικές καλλιέργειες και δέντρα όπως μηλιά, ροδακινιά, λεμονιά, πορτοκαλιά, καρυδιά, συκιά, ελιά, ακτινίδια, βερικοκιά, αχλαδιά, δαμασκηνιά και καλλωπιστικούς θάμνους. Ωστόσο παρόλα αυτά δεν παύει να είναι ένα χρήσιμο έντομο για την μελισσοκομία.
Τα ραντίσματα δεν μπορούν να εξολοθρεύσουν το έντομο για τον απλούστατο λόγο ότι πηγαίνει και σε δασικά δέντρα και φυτά, σε ιτιές, σε βάτα και σε χόρτα που φυτρώνουν κοντά σε ποτάμια.
Οι περιοχές με τους μεγαλύτερους πληθυσμούς Metcalfa pruinosa στην Ελλάδα μέχρι αυτή την στιγμή είναι η Κέρκυρα και στην βόρεια Ελλάδα στην περιοχή κοντά στον Νέστο και στον Έβρο. Γνωρίζουμε πλέον ότι το Metcalfa έχει φτάσει μέχρι την Ήπειρο, στα Ιωάννινα αλλά και στην Θεσπρωτία και την Πρέβεζα. Δεν ξέρουμε μέχρι που μπορεί να φτάσει και να επιβιώσει στην Ελλάδα, ούτε αν μπορεί να δώσει μέλι σε όλες τις περιοχές της χώρας.
Πάντως αν υπάρχουν μελισσοκόμοι σε μερικές περιοχές που απορούν από που συλλέγουν οι μέλισσες τους, τότε δεν αποκλείεται η απάντηση να κρύβεται σε αυτό εδώ το άρθρο...
«Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΑΚΤΙΝΙΔΙΑΣ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ»
Παναγιώτης Βασιλείου, Πτυχιακή εργασία
