Χρόνια, σοβαρή ασθένεια σε αρκετές αμπελουργικές περιοχές της χώρας μας. Προκαλείται από τον μύκητα Phomopsis viticola, που ανήκει στην τάξη Spaeropsidales των Αδηλομυκήτων.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Προσβάλει κυρίως τους βλαστούς, τις κληματίδες, τους βραχίονες και δευτερευόντως τους μίσχους και τα σταφύλια.

• Βλαστοί και κληματίδες: νωρίς την άνοιξη, οι προσβεβλημένες από τον προηγούμενο χρόνο κληματίδες, είναι νεκρές και οι οφθαλμοί δεν εκπτύσσονται. Οι κληματίδες αυτές έχουν χρώμα λευκό ή ανοιχτό τεφρό και είναι γεμάτη η επιφάνεια τους από μαύρα, σφαιρικά στίγματα που είναι τα πυκνίδια του παθογόνου (σχηματίζονται την χειμερινή περίοδο). Τα πρώτα συμπτώματα στην νέα βλάστηση εμφανίζονται αργά την άνοιξη. Στα πρώτα μεσογονάτια των βλαστών εμφανίζονται νεκρωτικές κηλίδες λίγο υπερυψωμένες, μαύρες ή καστανές, στρογγυλές ή επιμήκεις, που συχνά εμφανίζουν επιμήκεις σχισμές (μικρά έλκη) με ανοιχτό καστανό χρώμα στο κέντρο τους. Εντόνως προσβλημένα εμφανίζουν μαρασμό, νέκρωση και με δυνατό άνεμο σπάνε εύκολα.

• Φύλλα: αρχικά στα κατώτερα εμφανίζονται πολύ μικρές, μαύρες, νεκρωτικές κηλιδώσεις με χλωρωτικό δακτυλίδι. Έντονη προσβολή προκαλεί νέκρωση, μεγάλων μερών του φύλλου και φυλλόπτωση. Στους μίσχους, τους ποδίσκους και τις ράχες σταφυλιών σχηματίζονται μαύρες, επιμήκης νεκρωτικές κηλίδες με σχισμές.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ – ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Η ασθένεια προκαλείται από το μύκητα Phomopsis viticola. Ο ασκομύκητας Cryptosporella viticolla θεωρείται η τέλεια μορφή του. Ο μύκητας σχηματίζει μαύρα σφαιρικά ή επιμήκη πυκνίδια εντός των οποίων παράγονται δύο τύποι πυκνιδιοσπορίων: - τύπου Α που είναι μονοκύτταρα, υαλώδη, ωοειδή - τύπου Β που είναι μονοκύτταρα, υαλώδη, νηματοειδή, κυρτά.

Διαχειμάζει στις κληματίδες και ράχες των σταφυλιών με την μορφή πυκνιδίων και μυκηλίου κατά την διάρκεια του χειμώνα. Την άνοιξη, τα πυκνίδια είναι πλέον ώριμα και τα παραγόμενα πυκνιδιοσπόρια προκαλούν τις αρχικές μολύνσεις. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ελευθέρωση, την μεταφορά και βλάστηση των πυκνιδιοσπορίων, είναι ο υγρός και βροχερός καιρός. Τα σπόρια μεταφέρονται με την βροχή (μυξοσπόρια) σε κοντινές αποστάσεις και εφόσον βρεθούν πάνω σε ευπαθείς επιφάνειες (τρυφεροί ιστοί), βρεγμένες για αρκετές ώρες, πραγματοποιείται η μόλυνση. Η βλάστηση των πυκνιδιοσπορίων είναι δυνατή σε θερμοκρασίες μεταξύ 1-37^οC (ιδανική 23^οC). Ο χρόνος επώασης της ασθένειας είναι περίπου 30 ημέρες. Γενικά ο ψυχρός καιρός και οι συχνές βροχοπτώσεις ευνοούν πάρα πολύ την ασθένεια.

ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

Όλα τα μέτρα που θα χρησιμοποιήσουμε για την αντιμετώπιση της ασθένειας θα πρέπει να έχουν σκοπό: την καταστροφή ή μείωση των εστιών διαχείμασης και την προστασία της νεαρής βλάστησης.

• Καλλιεργητικά μέτρα: 1. Αφαίρεση και καταστροφή προσβλημένων βραχιόνων κατά το κλάδεμα 2. Κατά το χλωρό κλάδεμα να αφαιρούνται οι προσβεβλημένοι βλαστοί 3. Αφαίρεση νέων κληματίδων που παρουσιάζουν προσβολές 4. Απολύμανση των εργαλείων κλαδέματος 5. Αυστηρή επιλογή πολλαπλασιαστικού υλικού.

• Χημική αντιμετώπιση: Συνιστάται ένας ψεκασμός τον χειμώνα για την καταστροφή των πυκνιδίων και ολοκληρώνεται με τρεις ανοιξιάτικους προληπτικούς ψεκασμούς στα εξής βλαστικά στάδια:
• Όταν η νέα βλάστηση έχει μήκος 2-5 εκατ. 
• Όταν το μήκος είναι 8-12 εκατ.
• Στα 20-25εκατ. Συνιστώμενα μυκητοκτόνα: Τριβασικός Θεϊικός χαλκός - Οργανικά προστατευτικά (propineb, mancozeb, folpet, chlorothalonil) - Διασυστηματικά (carbendazim [βενζιμιδαζολικά] azoxystrobin, pyraclostrobin [στρομπιλορίνες], boscalid [καρβοξαμιδικό]). Ακόμα χρησιμοποιούνται και μείγματα αυτών: πχ: pyraclostrobin + boscalid κ.α.

Για επιβεβαίωση των σκευασμάτων σε περίπτωση που κάποιο έχει χάσει έγκριση η παραπομπή είναι η εξής.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ - ΒΑΚΤΗΡΙΟΛΟΓΙΑΣ Χ. ΓΚΑΤΖΙΛΑΚΗΣ , Δ. ΓΟΥΤΟΣ