Pseudomonas syringae pv. Actinidiae. Το βακτηριακό έλκος της ακτινιδιάς είναι η σοβαρότερη ασθένεια της καλλιέργειας. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά πριν 30 χρόνια στην Ιαπωνία όπου και αναγνωρίστηκε και στην πορεία επεκτάθηκε σε όλες τις ακτινιδοπαραγωγικές περιοχές του κόσμου. Το 2014 εμφανίστηκε και αναγνωρίστηκε επίσημα και στη χώρα μας σε χωριό του Ν. Πέλλας.
Τα πρώτα και κύρια συμπτώματα της ασθένειας εμφανίζονται στα φύλλα. Αυτά είναι ασύμετρες νεκρωτικές κηλίδες μικρού διαμετρήματος οι οποίες σε βάθος χρόνου μπορεί να ενωθούν σε μία ευρύτερη νεκρωτική κηλίδα. Οι κηλίδες αυτές περιβάλλονται από κίτρινη άλο. Νωρίς την άνοιξη εμφανίζονται παχύρευστες εκκρίσεις λευκού ή υπόλευκου χρώματος στους οφθαλμούς, στα έλκη και στις τομές. Οι εκκρίσεις μεταχρωματίζονται σε κόκκινες ή κεραμιδί, ενώ είναι πλούσιες σε περιεκτικότητα από άτομα του βακτηρίου αποτελώντας τις κύριες πηγές επέκτασης της μόλυνσης.
Το βακτήριο μολύνει ένα φυτό κυρίως μέσω των στομάτων του φύλλου, δευτερευόντως από τα μικροτριχίδια του και τις τομές κλαδέματος. Ενώ την περίοδο της ανθοφορίας μολύνεται και από το άνθος μέσω του αέρα και των μελισσών. Η μόλυνση επεκτείνεται σταδιακά στα κλαδιά και έπειτα στους βραχίονες ενώ σε βάθος χρόνου ανάλογα τις καιρικές συνθήκες προσβάλει το κορμό με αποτέλεσμα την ξήρανση του δένδρου. Ένα φυτό μπορεί να ξεραθεί τελείως μέσα σε 2 με 3 μήνες ιδίως εάν είναι νεαρό και οι συνθήκες ευνοούν την εξέλιξη της ασθένειας, αντιθέτως ένα ηλικιωμένο δένδρο μπορεί να αντέξει μερικά χρόνια μέχρι να ξεραθεί.
Η ασθένεια προκαλεί έλκη διαφόρων διαμετρημάτων τα οποία εκρέουν το προαναφερθέν υγρό. Ακόμη, μετά την αφαιρεση του φλοιού απο τα προσβεβλημένα κλαδιά διακρίνεται καφέ μεταχρωματισμός του ξύλου.
Το βακτήριο μπορεί να πολλαπλασιάζεται και να προσβάλει τα φυτά σε μεγάλο θερμοκρασιακό εύρος, από 5 έως και 30 βαθμούς Κελσίου, ωστόσο οι πιο ευνοικές θερμοκρασίες είναι από 15 έως και 25 βαθμούς. Ο αέρας και η βροχή ευνοούν την ταχύτατη μετάδοση της ασθένειας επάνω στο ίδιο το φυτό αλλά και στα γειτονικά φυτά. Θερμοκρασίες από 31 βαθμούς και πάνω συνοδευόμενες από ξηροθερμικές συνθήκες δεν επιτρέπουν την εξάπλωση του βακτηρίου, αντιθέτως επιφέρουν και μερική καταστολή του.
Η αντιμετώπιση και η εξάλειψη της ασθένειας είναι σχεδόν αδύνατη με τα σημερινά δεδομένα. Ωστόσο, η πρόληψη και η προστασία με μηχανικά και τεχνικά μέτρα μπορεί να μειώσει σημαντικά το κίνδυνο προσβολής από το βακτήριο. Η εμπειρία από την Ιταλία και τη Νέα Ζηλανδία έδειξε ότι εκτός από τις μέλισσες και τον αέρα, τις υγρές περιόδους, κύριος μεταφορέας του μικροβίου είναι ο άνθρωπος και τα εργαλεία που χρησιμοποιεί.
Πρέπει να αποφεύγεται η άσκοπη παρουσία στα αγροκτήματα. Ποτέ δεν επισκεπτόμαστε πολλά κτήματα με ακτινίδια φορώντας τα ίδια ρούχα και παπούτσια. Απολυμαίνουμε τα εργαλεία μας τακτικά με οινόπνευμα ή χλωρίνη. Πλένουμε σχολαστικά τα μηχανήματα που χρησιμοποιούμε στο χωράφι όπως τρακτέρ, καταστροφέας, ψεκαστικό μηχάνημα κτλ. Ειδικά ο καταστροφέας πρέπει να απολυμαίνεται με διάλυμα χλωρίνης. Ο εφοδιασμός με φυτά γίνεται μόνο από ελληνικά φυτώρια που δεν είναι εισαγόμενα από μολυσμένες χώρες όπως η Ιταλία.
Σε περίπτωση που έχουμε επιβεβαιωμένο κρούσμα στο αγρόκτημα μας δεν ξηλώνουμε το προσβεβλημένο δένδρο ή τα δένδρα για να τα απομακρύνουμε. Τα τεμαχίζουμε και τα καίμε επιτόπου, χωρίς να τα κάνουμε (βόλτες) μέσα στο αγρόκτημα. Έπειτα, ψεκάζουμε τα γύρω δένδρα με χαλκούχο σκεύασμα και τα ελέγχουμε σχολαστικά για πιθανά συμπτώματα.
Οι ψεκασμοί με βακτηριοκτόνα επιτρέπονται, αλλά πάντα πρέπει να υπάρχει σύνεση και μέτρο διότι μπορεί η υπερβολική χρήση χαλκού να προκαλέσει ζημιά στα φυτά, όπως η καταστροφή των οφθαλμών λόγω τοξικότητας, ή η ανάπτυξη στέλεχους του βακτηρίου ανθεκτικό στο χαλκό.
Βασικοί θεωρούνται οι ψεκασμοί με οξείδια του χαλκού το φθινόπωρο μετά τη συγκομιδή και το χειμώνα, κυρίως πριν την έναρξη της νέας βλάστησης την άνοιξη. Στην έναρξη της ανθοφορίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν σκευάσματα χηλικού χαλκού. Τα φυτά πρέπει να διατηρούνται εύρωστα, να αρδεύονται επαρκώς και να είναι ελεύθερα εντομολογικών προσβολών.
Για επιβεβαίωση των σκευασμάτων σε περίπτωση που κάποιο έχει χάσει έγκριση η παραπομπή είναι η εξής.
ΠΑΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΣΑΒΒΑΣ ΓΕΩΠΟΝΟΣ MSc/ ΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΑΚΤΙΝΙΔΙΑΣ
AGRO-HELP
