Η γνώση και ο υπολογισμός των απαιτήσεων ψύχους των ειδών και των ποικιλιών είναι πλέον πιο σημαντικό από ποτέ για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό ενός οπωρώνα. Εδώ είναι τι πρέπει να γνωρίζετε...

Η απαίτηση για κρύο είναι ουσιαστικό φαινόμενο για πολλά φυτά, ιδιαίτερα για οπωροφόρα δέντρα σε εύκρατες ζώνες. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ως απόκριση στις εποχιακές διακυμάνσεις της θερμοκρασίας, αυτά τα φυτά εισέρχονται σε μια φάση βλαστικού λήθαργου, μια ουσιαστική περίοδο για την προστασία των μπουμπουκιών από τις αντίξοες κλιματικές συνθήκες. Για να βγείτε από αυτή τη φάση και να διασφαλιστεί η τακτική ανθοφορία την άνοιξη, τα οπωροφόρα δέντρα πρέπει να συσσωρεύουν έναν ορισμένο αριθμό ωρών ψύξης σε θερμοκρασίες μεταξύ 0 και 7 °C.

Τι γίνεται όμως αν δεν τηρηθεί αυτή η απαίτηση; Η έλλειψη έκθεσης στο κρύο μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες ανθοφορίας, πρόωρη πτώση μπουμπουκιών και σημαντικές πτώσεις στην παραγωγή. Επιπλέον, οι ολοένα και πιο αισθητές αλλαγές στις κλιματικές συνθήκες, με τη σταδιακή αύξηση των χειμερινών θερμοκρασιών, αλλάζουν την ικανοποίηση αυτής της ανάγκης σε πολλές περιοχές παραγωγής, θέτοντας σε κίνδυνο ορισμένες παραδοσιακά καλλιεργούμενες ποικιλίες.

Η γνώση των απαιτήσεων κάθε είδους και ποικιλίας σε ψύχος είναι πλέον πιο σημαντική από ποτέ για τον σωστό σχεδιασμό των καλλιεργειών, επιλέγοντας γονότυπους οπωροφόρων δέντρων συμβατούς με το τοπικό κλίμα.

Ο αριθμός των ωρών στο κρύο που είναι απαραίτητος για την ικανοποίηση των αναγκών ποικίλλει από είδος σε είδος, όντας μέγιστος στα φυτά που προέρχονται από ψυχρά κλίματα και μηδενικός στα τροπικά. Επιπλέον, στο ίδιο είδος  μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τις επιμέρους ποικιλίες. Αυτή η πτυχή είναι κρίσιμη, ειδικά κατά τη φάση της φύτευσης: η επιλογή της ποικιλίας, εκτός από γεωπονικούς και εμπορικούς παράγοντες, πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη συμβατότητα με τα κλιματικά χαρακτηριστικά της περιοχής, ώστε να διασφαλίζεται η βέλτιστη ανάπτυξη και η τακτική παραγωγή. Ακολουθεί ένας πίνακας που συνοψίζει τις απαιτήσεις ψύχους, εκφρασμένες σε ώρες, των κύριων ειδών φρούτων. Οι τιμές αντιπροσωπεύουν έναν ενδεικτικό οδηγό και μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη συγκεκριμένη ποικιλία και τις ιδιαίτερες συνθήκες της περιοχής καλλιέργειας.

Ώρες ψύχους για βερίκοκο, ελιά, μηλιά, ροδακινιά, φιστικιά, ευρωπαϊκή δαμασκηνιά, αμπέλι, ακτινίδιο, λωτό, ρόδι, αμυγδαλιά και κεράσι

Πώς υπολογίζετε τον αριθμό των ωρών που χρειάζονται για να ικανοποιηθεί η απαίτηση για κρύο;

Για την επιλογή των καταλληλότερων ποικιλιών ή για την αξιολόγηση της ικανότητας μιας περιοχής να ικανοποιεί τις ψυχρές ανάγκες των δενδρωδών καλλιεργειών, είναι απαραίτητο να μετρηθούν με ακρίβεια οι ώρες κρύου που συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια του χειμώνα.  Υπάρχουν δύο διαφορετικές μέθοδοι για να γίνει αυτή η εκτίμηση :

• Μέθοδος Weinberger, άθροιση των ωρών της ημέρας με θερμοκρασία < 7°C.

• Η μέθοδος Utah, λαμβάνει επίσης υπόψη τις ώρες κατά τις οποίες οι θερμοκρασίες ποικίλλουν, πάνω ή κάτω από το βέλτιστο εύρος θερμοκρασίας για την ικανοποίηση των «ψυχρών απαιτήσεων» των φυτών (2,5<T<9,1°C). Με αυτή τη μέθοδο η συσσώρευση εκφράζεται σε CU (Μονάδα ψύξης), χρησιμοποιώντας τις παραμέτρους που φαίνονται στον παρακάτω πίνακα.

Συνέπειες αποτυχίας ικανοποίησης ψυχρών αναγκών

Η αποτυχία επίτευξης της απαίτησης για το κρύο συνεπάγεται μια σειρά από συνέπειες που έχουν αρνητικό αντίκτυπο τόσο στη  βλαστική ανάπτυξη  όσο και  στην παραγωγή καλλιεργειών .

• Ακανόνιστη βλάστηση : χωρίς τη σωστή συσσώρευση των ψυχρών ωρών, τα φυτά δεν μπορούν να ολοκληρώσουν τη φάση του λήθαργου, προκαλώντας ανομοιόμορφη εκβλάστηση. Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι μπουμπούκια ξυπνούν πριν από άλλους, ή παρουσιάζουν ανωμαλίες, δημιουργώντας ανισορροπίες στην ανάπτυξη της καλλιέργειας και δυσκολεύοντας τη γεωπονική διαχείριση του οπωρώνα.
• Μειωμένη καρποφορία : η ανομοιόμορφη εκβλάστηση οδηγεί σε ακανόνιστη καρποφορία, με καρπούς διαφορετικών μεγεθών και ανομοιόμορφα κατανεμημένους στο φυτό, καθώς και λιγότερους καρπούς.
• Μειωμένο μέγεθος και ειδικό βάρος: το ανεπαρκές κρύο μπορεί επίσης να επηρεάσει αρνητικά το μέγεθος και το ειδικό βάρος του καρπού.

Προσεγγίσεις για τη διαχείριση της έλλειψης ψυχρής ζήτησης

Αντιμέτωποι με  τις κλιματικές προκλήσεις  και τον κίνδυνο  αδυναμίας κάλυψης των αναγκών ψύξης, οι παραγωγοί μπορούν να υιοθετήσουν διάφορες στρατηγικές για να διατηρήσουν τη σταθερότητα της παραγωγής των οπωρώνων. Μία από τις πιο αποτελεσματικές στρατηγικές είναι η υιοθέτηση ποικιλιών με χαμηλές απαιτήσεις ψύξης. Η επιλογή ποικιλιών που απαιτούν λιγότερες κρύες ώρες είναι ιδιαίτερα συμφέρουσα σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από σύντομους, ήπιους χειμώνες. Αυτή η επιλογή επιτρέπει όχι μόνο τη διατήρηση υψηλής παραγωγικότητας, αλλά και την εγγύηση ότι τα φρούτα φθάνουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που απαιτεί η αγορά.

Εναλλακτικά, όταν υπάρχουν κακές επιλογές ποικιλιών ή όταν υπάρχουν ιδιαίτερα ανώμαλες χρονιές, οι παραγωγοί μπορούν να καταφύγουν σε στρατηγικές για την «προσαρμογή» των φυτών στις συνθήκες της περιοχής, όπως η χρήση των διακοπτών λήθαργου. Αυτοί οι βιοπροστατευτές ενεργοποιούν τα φυσιολογικά σήματα στα φυτά που είναι απαραίτητα για μια ομοιόμορφη βλαστική αφύπνιση, βοηθώντας στην ικανοποίηση της απαίτησης για ψύχος ακόμη και σε μη βέλτιστες συνθήκες.

Συμπερασματικά, για να διαχειριστείτε καλύτερα τον οπωρώνα σας είναι απαραίτητο να γνωρίζετε την περιοχή σας και να προσαρμόζετε στρατηγικές στις ιδιαιτερότητές του. Το μέλλον της οπωροκαλλιέργειας θα απαιτήσει συνεχή καινοτομία και ικανότητα προσαρμογής, ωστόσο μέσω των κατάλληλων εργαλείων και της εις βάθος γνώσης των κλιματικών παραγόντων, είναι δυνατό να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η παραγωγή οπωροφόρων δέντρων, ακόμη και εν όψει λιγότερο κρύων χειμώνων. Αυτές οι λύσεις, σε συνδυασμό με  προσεκτική γεωπονική διαχείριση, θα επιτρέψουν στους παραγωγούς να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις προκλήσεις που θέτει το μεταβαλλόμενο κλίμα, διασφαλίζοντας την παραγωγή ικανή να ανταποκριθεί με επιτυχία στις ανάγκες της αγοράς.

Πηγή

Donato Liberto
© fruitjournal.com