Άζωτο (Ν) δένδρα κερασιάς με μικρή συγκέντρωση αζώτου έχουν μικρή ζωηρότητα και παραγωγικότητα, περιορισμένη ετήσια βλάστηση και κίτρινα ή κιτρινοπράσινα φύλλα.

Από την άλλη, μεγάλες ποσότητες αζώτου προκαλούν όψιμη και ζωηρή βλάστηση η οποία είναι ευπαθής σε χειμερινούς παγετούς. Επίσης, επιφέρουν το μαλάκωμα του καρπού και μειώνουν τη διάρκεια ζωής του καρπού στους ψυκτικούς θαλάμους. Σε νεαρά δένδρα κερασιάς, τα τρία πρώτα χρόνια μετά την εγκατάσταση τους, χορηγείται κυρίως η νιτρική µορφή του αζώτου ως εξής:

• 1ο έτος: 50-80 γρ. Ν/ δένδρο (3-5 δόσεις),

• 2ο έτος: 80-150 γρ. Ν/ δένδρο (3-4 δόσεις) και

• 3ο έτος: 150-250 γρ. Ν/ δένδρο (3-4 δόσεις).

Ώριμης ηλικίας κερασεώνες χρειάζονται ενδεικτικά 8-12 Kg N/ στρ. ανάλογα µε το υποκείμενο, την ηλικία, τη γονιμότητα του εδάφους, την παραγωγή και την ανάπτυξη του δένδρου (Θρέψη καλλιέργειας κερασιάς). Η αζωτούχος λίπανση ξεκινάει μετά τη συγκομιδή. Περίπου το 1/3 της συνολικής ποσότητας της αζωτούχου λίπανσης εφαρμόζεται μετασυλλεκτικά ώστε να μπορέσουν τα δένδρα να αναπληρώσουν τα αποθέματά τους και να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της επόμενης παραγωγικής χρονιάς. Η λίπανση θα πρέπει να γίνεται χρησιμοποιώντας ουρία ή νιτρικό κάλιο, καθώς σε αυτές τις μορφές το άζωτο είναι άμεσα διαθέσιμο στα δένδρα. Το είδος του αζωτούχου λιπάσµατος θα επιλεγεί µε βάση την ανάλυση του εδάφους. Το pΗ του εδάφους καθορίζει τη χρήση όξινων ή αλκαλικών λιπασμάτων. Επίσης, τα αζωτούχα λιπάσματα μπορούν να χορηγηθούν αποτελεσματικότερα και με τη βοήθεια του δικτύου στάγδην άρδευσης (υδρολίπανση) σε τρείς ή περισσότερες δόσεις, ξεκινώντας από την άνθιση μέχρι και 4-8 εβδομάδες αργότερα.

Φώσφορος (Ρ)

Η έλλειψη φωσφόρου προκαλεί πράσινοπορφυρό χρωματισμό στα φύλλα, κάνει τους καρπούς της κερασιάς πιο επιρρεπείς στο σχίσιμο και μειώνει την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος. Συνιστάται η προσθήκη 20-30 μονάδων/ στρ. πριν από τη φύτευση των δενδρυλλίων, σε βάθος τουλάχιστον 25 εκ. Τα επόμενα έτη, η λίπανση με φώσφορο καλό είναι να γίνεται το φθινόπωρο, επιφανειακά, 4-6 kg/ στρ. ή με χορήγηση διπλάσιας ποσότητας κάθε δεύτερο χρόνο. Οι βροχοπτώσεις του χειμώνα βοηθούν στη διάλυση των λιπασμάτων στο νερό και τη μετακίνηση τους στα βαθύτερα στρώματα του εδάφους. Επίσης, μπορούν να εφαρμοσθούν μικρότερες ποσότητες φωσφόρου με τη μέθοδος της υδρολίπανσης. Καθώς ο φώσφορος των λιπασμάτων μπορεί να δεσμευθεί ισχυρά στο έδαφος και να καταστεί μη διαθέσιμος στα φυτά μπορεί να γίνει εφαρμογή και διαφυλλικών ψεκασμών με κατάλληλα σκευάσματα.

Κάλιο (Κ)

Τα πυρηνόκαρπα απαιτούν υψηλότερα επίπεδα καλίου από τα γιγαρτόκαρπα. Πολύ καθοριστική σχέση όσον αφορά την κανονική καρποφορία των δένδρων είναι ο λόγος Ν/Κ στα φύλλα. Στην κερασιά η ιδανική τιμή αυτού του λόγου κυμαίνεται γύρω στο 1,25/1. Τα συμπτώματα της έλλειψης καλίου είναι συστροφή προς τα πάνω και νέκρωση των περιθωρίων των φύλλων, ενώ το κάτω μέρος των φύλλων αποκτά χρώμα ορειχάλκου. Για τη διόρθωση της έλλειψης καλίου στους κερασεώνες χρειάζεται χορήγηση 10-20 Kg K/ στρ. Επίσης, διαφυλλικοί ψεκασμοί με κάλιο είναι αποτελεσματικοί στην κερασιά (π.χ. ΚΝΟ3), ιδίως σε εδάφη που δεσμεύουν μεγάλες ποσότητες καλίου. Ωστόσο, απαιτείται προσοχή, καθώς υπερβολική χρήση καλίου εμποδίζει την απορρόφηση του μαγνησίου και του ασβεστίου, προκαλώντας την έλλειψη των στοιχείων αυτών.

Τροφοπενίες θρεπτικών στοιχείων στην κερασιά: α. Αζώτου, β. Καλίου, γ. Μαγνησίου, δ. Σιδήρου, ε. Μαγγανίου, στ. Ψευδαργύρου

Μαγνήσιο (Mg)

Το μαγνήσιο σε μερικά εδάφη μπορεί να αποτελεί πρόβλημα για την καλλιέργεια της κερασιάς. Τα συμπτώματα τροφοπενίας εκδηλώνονται πρώτα στα γηραιότερα φύλλα και περιλαμβάνουν μεσονεύριο καφέτιασμα και νέκρωση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, για την αντιμετώπιση της έλλειψης του στοιχείου εφαρμόζονται το θειικό μαγνήσιο (όξινα εδάφη), ο μαγνησιούχος ασβεστόλιθος, ο δολομίτης και το νιτρικό μαγνήσιο. Χορηγούνται 3-5 µονάδες µαγνησίου κυρίως σε όξινα εδάφη και εκεί όπου η σχέση ασβέστιο/ μαγνήσιο είναι πολύ υψηλή. Ωστόσο, η ανεπάρκεια μαγνησίου αντιμετωπίζεται συνήθως με διαφυλλικούς ψεκασμούς. Το νιτρικό µαγνήσιο εφαρμόζεται µε ψεκασμό την άνοιξη µετά από την καρπόδεση (0,5%) ή κυρίως το φθινόπωρο (1,5-2,0%) πριν την πτώση των φύλλων. Το θειικό μαγνήσιο (1%) εφαρμόζεται την άνοιξη. Ενδεικτικά σκευάσματα που περιέχουν μαγνήσιο και μπορούν να χρησιμοποιηθούν:

• Magnesio active και Aminosprint Magnesio (Αγροχημικά Βορείου Ελλάδος)
• Basfoliar CaMg flo (Compo): προφυλάσσει από τις τροφοπενίες ασβεστίου και μαγγανίου κατά την περίοδο της έντονης βλαστικής ανάπτυξης και αυξάνει το μέγεθος των καρπών.
• Multi-K Mg (Haifa).
• Calciogel και Herofol Denso Ca-Mg (Medilco Hellas).
• YaraTera KRISTA MAG και YaraMila Complex (Yara).

Ασβέστιο (Ca)

Έχει διαπιστωθεί ότι κάποιες φυσιολογικές ανωμαλίες στο κεράσι έχουν σχέση με το ασβέστιο και συγκεκριμένα με τη σχέση του ασβεστίου με το άζωτο (N/Ca) και το κάλιο (K/Ca). Το ασβέστιο του καρπού καθορίζει την αντοχή ή την ευαισθησία του καρπού στο σχίσιμο λόγω βροχής κατά τη συγκομιδή. Στις περιοχές µε όξινα εδάφη και όπου η σχέση ασβέστιο/μαγνήσιο είναι πολύ χαμηλή χρησιμοποιείται η ασβεστούχος νιτρική αµµωνία και µετασυλλεκτικά γίνεται εφαρμογή νιτρικού ασβεστίου. Για τη βελτίωση της σκληρότητας και της αντοχής των καρπών σε ασθένειες και στο σχίσιμο εφαρμόζονται ψεκασμοί με διάφορα σκευάσματα ασβεστίου πριν από την έναρξη της συγκομιδής και ιδιαίτερα σε βροχερό καιρό. Απαιτείται προσοχή στις οδηγίες καθώς κάποια ασβεστούχα σκευάσματα προκαλούν ανεπιθύμητες παρενέργειες στην κερασιά. Το μεγάλο φορτίο και οι ψεκασμοί με γιββεριλλικό οξύ για αύξηση της καρπόδεσης μπορούν να μειώσουν τη συγκέντρωση του ασβεστίου στους φυτικούς ιστούς. Ο παραγωγός μπορεί να ανεβάσει τα επίπεδα του ασβεστίου και έμμεσα με καλλιεργητικές πρακτικές, όπως το θερινό κλάδεμα μετά τη συγκομιδή, η χορήγηση ενός μέρους του αζώτου με φθινοπωρινούς ψεκασμούς με ουρία, η αύξηση του επιπέδου του ψευδαργύρου, κ.ά. Ενδεικτικά σκευάσματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση τροφοπενιών ασβεστίου είναι τα εξής:

• AMINOSPRINT CALCIO (Αγροχημικά Βορείου Ελλάδος)
• ΒΙΟΦΟΛ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ και ΒΙΟΦΟΛ ΑΜΙΝΟΚΑΛ (Κ+Ν Ευθυμιάδη)
• Basfoliar CaMg flo και Basfoliar CombiStipp (Compo)
• Haifa-Cal (Haifa)
• Calciogel, Herofol Denso Ca-Mg και Heromicro Calcibor (Medilco Hellas) YaraVita STOPIT (Yara).

Σίδηρος (Fe)

Στην έλλειψη σιδήρου, γνωστή και ως ‘χλώρωση σιδήρου’, οι νευρώσεις παραμένουν πράσινες και τα περιθώρια των φύλλων νεκρώνονται. Η τροφοπενία μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση σιδηρούχων σκευασμάτων κυρίως από το έδαφος. Οι δόσεις εξαρτώνται από το μέγεθος και την ανάπτυξη των φυτών, την ένταση της χλώρωσης και τη σύσταση του εδάφους. Οι διαφυλλικοί ψεκασμοί χρησιμοποιούνται σε ελαφράς μορφής χλωρώσεις. Από τα ανόργανα σκευάσματα, ο θειικός υποσίδηρος δίνει καλύτερα αποτελέσματα όταν εφαρμόζεται στο έδαφος ή διαφυλλικά μαζί με το θειικό κάλιο. Ωστόσο, σήμερα χρησιμοποιούνται κυρίως οι χηλικές (οργανομεταλλικές) μορφές, με πιο συνηθισμένες αυτές του τύπου EDDHA. Ο χηλικός σίδηρος χορηγείται νωρίς την άνοιξη. Προσοχή απαιτείται όταν υπάρχουν καρποί στα δένδρα, καθώς είναι πιθανό να προκληθούν λεκέδες. Ενδεικτικά σκευάσματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της έλλειψης Fe είναι:

• Active Fe 9% IDHA (ΓΑΒρΙΗΛ)
• Basafer Plus (Compo)
• Haifa Micro Fe (Haifa)
• Ferrolin (Medilco Hellas)
• Sequestrene 138 Fe NK 100 SG (Syngenta).
• YaraTera KRISTALON, YaraTera DELTASPRAY 15-15-30+ME (Yara).

Ψευδάργυρος (Zn)

Η ανεπάρκεια ψευδαργύρου αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για όλα γενικά τα πυρηνόκαρπα. Παρατηρείται σε οπωρώνες εγκαταστημένους τόσο σε όξινα όσο και σε αλκαλικά εδάφη. Τα συμπτώματα της έλλειψης ψευδαργύρου περιλαμβάνουν μικροφυλλία, χλώρωση φύλλων, πρόωρη φυλλόπτωση, βράχυνση των μεσογονατίων διαστημάτων και σχηματισμός ροζέτας φύλλων στους βλαστούς. Η εφαρμογή λιπασμάτων ψευδαργύρου στο έδαφος µπορεί να γίνει µόνο σε όξινα εδάφη. Η έλλειψη αντιμετωπίζεται κυρίως με χειμερινό ψεκασμό με θειικό ψευδάργυρο (5%) πριν από τη διόγκωση των οφθαλμών. Συνιστάται ο ψεκασμός να επαναλαμβάνεται και την επόμενη χρονιά (συγκέντρωση 3%). Για αποφυγή φυτοτοξικότητας, ο ψεκασμός πρέπει να μην εφαρμόζεται σε φρεσκοκλαδεμένα δένδρα πριν περάσουν τουλάχιστον 15 ημέρες και για ένα μήνα να μην προηγείται ή έπεται ψεκασμός με σκευάσματα που περιέχουν χειμερινά λάδια. Επίσης, την άνοιξη μπορούν να εφαρμοστούν και χηλικές µορφές του ψευδαργύρου. Ενδεικτικά σκευάσματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της έλλειψης Ζn είναι:

• Active Zn 10% IDHA (ΓΑΒρΙΗΛ)
• Zitrilon SM 15% (Compo)
• Haifa Micro Zn (Haifa)
• Herocomplex Zn-Mn (Medilco Hellas)
• YaraTera KRISTALON, YaraTera DELTASPRAY 15-15-30+ME, YaraMila Complex, YaraVita Zintrac (Yara).

Bόριο (B)

Η ανεπάρκεια βορίου είναι συχνή στους κερασεώνες και εκδηλώνεται κυρίως στα όξινα εδάφη. Τα συμπτώματα της έλλειψης περιλαμβάνουν νέκρωση οφθαλμών, καρούλιασμα φύλλων και αποφέλλωση καρπών. Για την αντιμετώπισή της ενσωματώνονται στο έδαφος 50 έως 120 γρ. βόρακα/ δένδρο. Σε περιπτώσεις ανομβρίας το χειμώνα και την άνοιξη ή μη κατάλληλης άρδευσης, η χορήγηση του βορίου από έδαφος μπορεί να μην είναι αποτελεσματική. Το βόριο μπορεί να χορηγηθεί και με 1 έως 2 διαφυλλικούς ψεκασμούς την άνοιξη (στάδια ρόδινης κορυφής και πτώσης πετάλων, ή το φθινόπωρο (βόρακας 0,3%, 3-4 εβδομάδες πριν από την έναρξη πτώσης των φύλλων). Οι φθινοπωρινοί ψεκασμοί θεωρούνται πολύ αποτελεσματικοί καθώς δεν προκαλούν προβλήματα φυτοτοξικότητας και αυξάνουν τα αποθέματα του βορίου στο δένδρο, το οποίο είναι άμεσα διαθέσιμο την άνοιξη στους βλαστούς και στα άνθη. Η ταυτόχρονη εφαρμογή του βορίου από το έδαφος και διαφυλλικά θεωρείται καταλληλότερη για την αντιμετώπιση της έλλειψης του στοιχείου. Ενδεικτικά σκευάσματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της τροφοπενίας Β είναι:

• VIGORAMIN BORO (Αγροχημικά Βορείου Ελλάδος)
• Active Bor 11% IDHA (ΓΑΒρΙΗΛ)
• ΒΙΟΦΟΛ ΒΟρΙΟΥ (Κ+Ν Ευθυμιάδη)
• Nutribor και Basfoliar ZnB (Compo)
• Herobor Liquido (Medilco Hellas)
• YaraLiva Bitrabor, YaraVita Bortrac, YaraTera KRISTALON, YaraTera DELTASPRAY 15-15-30+ME (Yara).

Mαγγάνιο (Mn)

Τα συμπτώματα της έλλειψης μαγγανίου στην κερασιά περιλαμβάνουν μεσονεύρια χλώρωση των φύλλων και μείωση της παραγωγής. Η έλλειψη αντιμετωπίζεται με ενσωμάτωση στο έδαφος περίπου 50 γρ. θειικού µαγγανίου/ δένδρο. Επίσης, μπορεί να αντιμετωπιστεί και με ψεκασμούς των δένδρων με θειικό μαγγάνιο (2-3%) το χειμώνα ή με χηλικές µορφές του στοιχείου την άνοιξη την περίοδο της έντονης βλάστησης. Ενδεικτικά σκευάσματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση της έλλειψης Mn είναι:

• Active Mn 9% IDHA (ΓΑΒρΙΗΛ)
• Nutribor και Nutrimix Complete (Compo)
• Haifa Micro Mn (Haifa)
• Herocomplex Zn-Mn (Medilco Hellas)
• YaraTera KRISTALON, YaraTera DELTASPRAY 15-15-30+ME, YaraMila Complex (Yara).

Χαλκός (Cu)

Η έλλειψη του χαλκού μπορεί να αντιμετωπιστεί με εφαρμογή στο έδαφος θειικού μονοϋδρικού χαλκού (55% Cu), θειικού επταϋδρικού χαλκού (25% Cu) ή οξειδίου του χαλκού (75-80% Cu). Επίσης, μπορεί να αντιμετωπιστεί και με διαφυλλικούς ψεκασμούς με πενταϋδρικό χαλκό μαζί με διαβρεκτικές ουσίες. Ενδεικτικά σκευάσματα Cu που μπορούν να εφαρμοσθούν είναι:

• Σειρά Fertirame, Fertirame 5Bio και Ramechel Mn-Zn (Αγροχημικά Βορείου Ελλάδος)
• Active IDHA Mix (ΓΑΒρΙΗΛ)
• Basfoliar Amino Cu (Compo)
• Haifa Micro Cu (Haifa)
• YaraTera KRISTALON, YaraTera DELTASPRAY 15-15-30+ME (Yara).

Πυρίτιο (Si)

Ενισχύει μηχανικά και βιοχημικά τις κυτταρικές μεμβράνες και δεν επιτρέπει την εύκολη διείσδυση των παθογόνων. Επίσης, δρα συνεργιστικά στην απορρόφηση του ασβεστίου, του μαγνησίου, του ψευδαργύρου και του μολυβδαινίου. Ενδεικτικά σκευάσματα Si που μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαφυλλικά είναι:

• Vitanica Si (Compo)
• Silikon (Emphyton).

Θείο (S)

Το θείο χρησιμοποιείται από τα φυτά για το σχηματισμό πρωτεϊνών και της βιταμίνης Β1 . Η οργανικό Ν/ οργανικό θείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν δείκτης της καλής (30/1-40/1) ή κακής θρέψης των φυτών με θείο. Ενδεικτικά σκευάσματα S που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι:

• Sulfosprint και Fertirame Zolfo Bio (Αγροχημικά Βορείου Ελλάδος)
• YaraVera AMIDAS, YaraTera KRISTALON, YaraMila PANTHER, YaraTera KRISTA MgS (Yara).

Μολυβδαίνιο (Mo)

Το μολυβδαίνιο είναι απαραίτητο για την αφομοίωση του αζώτου στα φυτά και αποτελεί συστατικό ενζύμων. Ενδεικτικά σκευάσματα Mo που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι:

• YaraTera KRISTALON, YaraTera DELTASPRAY 15-15-30+ME (Yara). Ενδεικτικά εξειδικευμένα σκευάσματα που μπορούν να εφαρμοσθούν στην κερασιά είναι τα εξής:
• Sun Protect (Compo): διαφυλλικό λίπασμα βασισμένο στο βόριο, το οποίο προάγει την ανθεκτικότητα των φυτικών ιστών στα ηλιακά εγκαύματα. Κεράσια και μήλα.
• Frost Protect (Compo): διαφυλλικό λίπασμα βασισμένο στο βόριο, το οποίο αυξάνει την αντοχή των φυτικών ιστών στον παγετό. ροδάκινα, κεράσια και μήλα.

ΔΡ. ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΟΥ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΔΡ. ΗΛΙΑΣ ΚΑΛΦΑΣ / ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΡΠΟΦΟΡΩΝ ΔΕΝΤΡΩΝ

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ