Η ασθένεια προκαλείται από τον μύκητα Botrytis cinerea, ένα παμφάγο φυτοπαθογόνο που προσβάλει πολύ μεγάλο αριθμό φυτών. Η τέλεια μορφή του ονομάζεται Botryotinia fuckeliana (Τάξη: Helotiales των Δισκομύκητων).

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Προσβάλει όλα τα πράσινα υπέργεια μέρη, αλλά ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι ζημιές που προκαλεί στα σταφύλια λίγο πριν και μετά τη συγκομιδή (μετασυλλεκτικές σήψης).

• Βλαστοί: Νωρίς την άνοιξη εμφανίζονται καστανές επιμήκης κηλίδες πάνω στους νεαρούς βλαστούς, σε συνθήκες υψηλής υγρασίας καλύπτονται από γκρίζα εξάνθιση.

• Φύλλα: Την άνοιξη σε συνθήκες υψηλής υγρασίας, στα νεαρά φύλλα σχηματίζονται μεγάλες καστανές κηλίδες (άλλοτε με παρουσία αραχνοειδούς γκρίζας εξάνθησης) κυρίως στην περιφέρεια που με ευνοϊκές συνθήκες μεγαλώνουν και καλύπτουν μεγάλο μέρος του ελάσματος, αργότερα ξηραίνονται και φαίνονται σαν καψίματα.

• Βότρυες: Σοβαρότερες και συχνότερες προσβολές δημιουργούνται κατά την ωρίμανση. Αν επικρατεί βροχερός καιρός, πάνω στις ράγες εμφανίζονται καστανές κηλίδες και η επιδερμίδα, με ελαφρά πίεση, αποκολλάται εύκολα. Η κηλίδα γρήγορα επεκτείνεται και δημιουργείται μαλακή σήψη, η οποία επεκτείνεται και στις γειτονικές ράγες με αποτέλεσμα την καταστροφή ολόκληρου του σταφυλιού. Πάνω στις προσβεβλημένες ράγες εμφανίζεται πλούσια γκρίζα εξάνθιση. Παρόμοιες προσβολές μπορεί να εμφανιστούν και στα κιβώτια συσκευασίας.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ – ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Το παθογόνο Botrytis cinerea ανήκει στους Moniliales, των αδηλομυκήτων και σχηματίζει κονιδιοφόρους διακλαδιζόμενους στην κορυφή τους. Τα άκρα των διακλαδώσεων είναι ελαφρώς διογκωμένα και φέρουν υαλώδη, μονοκύτταρα ωοειδή κονίδια κατά κεφαλές σε μορφή βότρυ.Ο μύκητας όταν οι συνθήκες είναι αντίξοες σχηματίζει μαύρα σκληρώτια, τα οποία βλαστάνουν, κάτω από ειδικές συνθήκες παράγουν αποθήκια (Botryotinia fuckeliana), σπάνια συναντάται στη φύση, γιατί συνήθως τα σκληρώτια βλαστάνουν και δίνουν μυκήλιο ή κονιδιοφόρους. Ο μύκητας επιβιώνει πάνω σε νεκρούς φυτικούς ιστούς, σε προσβεβλημένη καλλιέργεια και αυτοφυή φυτά, είτε σαπροφυτικά είτε με τα σκληρώτια του.

Οι μολύνσεις γίνονται συνήθως με τα κονίδια (μεταφέρονται με τον άνεμο) τα οποία βλαστάνουν ταχύτατα κάτω από συνθήκες υψηλής υγρασίας και χαμηλών θερμοκρασιών, με αποτέλεσμα την γρήγορη ανάπτυξη του παθογόνου και την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Η μόλυνση των ώριμων ραγών μπορεί να γίνει:

• Μέσων πληγών (από έντομα ωίδιο, χαλάζι, τραυματισμούς)
• Με απ ευθείας διατήρηση των επιδερμικών κυττάρων
• Με σαπροφυτικό μυκήλιο που εφάπτονται με υγιείς ιστούς και φυτικά όργανα
• Με προσβολή των ανθέων την άνοιξη, παραμένοντας σε λανθάνουσα κατάσταση, εμφανιζόμενη όμως το φθινόπωρο. Βροχερός καιρός, υψηλή υγρασία και θερμοκρασίες μεταξύ 15-25 ^οC αποτελούν άριστες συνθήκες για την ασθένεια.

ΜΕΤΡΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

Η αντιμετώπιση βασίζεται σε καλλιεργητικά και χημικά μέτρα.

• Καλλιεργητικά μέτρα: 1. Λήψη μέτρων για την αποφυγή πληγών 2. Καλό κλάδεμα και κατάλληλο ξεφύλλισμα για τον καλύτερο αερισμό των σταφυλιών 3. Αποφυγή υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης
• Χημική αντιμετώπιση: Γίνετε κυρίως με προληπτικούς ψεκασμούς. Σε περιοχές με πρόβλημα υψηλής υγρασίας συνιστώνται τρεις ψεκασμοί την άνοιξη στα εξής στάδια: 1. Κατά την πλήρη άνθηση 2. Αμέσως μετά την άνθηση 3. Πριν αρχίσει η διόγκωση των ραγών Το φθινόπωρο κατά την ωρίμανση γίνεται ένας τουλάχιστον ψεκασμός που μπορεί να επαναληφθεί λίγο πριν την συγκομιδή. Οργανικά προστατευτικά: Διθειοκαρβαμιδικά (thiram), Φθαλιμίδια (folpet), Δικαρβοξιμιδικά (iprodione, procymidone, vinclozolin), Φαινυλοπυρρολικά (fludioxonil), Φαινιλοπυριδιναμίνες (fluazinan), chlorothalonil. Οργανικά διασυστηματικά: Βενζιμιδαζολικά (carpendazim), Ανιλινοπυριμιδίνες (cyprodinil, pyrimethanil), Στρομπιλουρίνες (azoxystrobin, pyraclostrobin). Μείγματα: thiram + carbendazim, cyprodinil + fludioxonil, pyraclostrobin+boscalid. Βιολογική αντιμετώπιση: Eενθαρρυντικά αποτελέσματα κατά του παθογόνου έδωσαν:
• Τα βιολογικά παρασκευάσματα Serenade, Sonata, Trichoderma
• Η ουσία laminarin
• Τα παραφινικά και φυτικά λάδια

Για επιβεβαίωση των σκευασμάτων σε περίπτωση που κάποιο έχει χάσει έγκριση η παραπομπή είναι η εξής.