Ο πυρηνοτρήτης (Prays oleae) αποτελεί το δεύτερο κατά σειρά επικίνδυνο έντομο για το καρπό της ελιάς, μετά το δάκο. Εχει 3 γενεές ετησίως και κάθε γενιά εξελίσσεται σε διαφορετικό μέρος του φυτού.
Το έντομο διαχειμάζει ως προνύμφη της 3ης γενιάς σε στοά στα φύλλα. Ο πυρηνοτρήτης προσβάλει τα φύλλα, τα άνθη και τους καρπούς. Στα φύλλα δημιουργεί στοές διατροφής (4 διαφορετικές) που ορύσσει συνήθως στη πάνω επιφάνεια η προνύμφη. Η προνύμφη τρέφεται από το παρέγχυμα του φύλλου και στη συνέχεια προσβάλλει πλάγιους οφθαλμούς, τρυφερές κορυφές βλαστών ή νεαρά φύλλα.
Γενικά, δεν θεωρείται αξιόλογη η ζημιά στα άνθη, διότι καταστρέφεται μόνο ένα μικρό ποσοστό των άνθεων που πρόκειται να δώσουν καρπούς. Το ποσοστό αυτό εξαρτάται από το μέγεθος της ανθοφορίας κάθε δένδρου και από τη πυκνότητα του πληθυσμού του εντόμου. Η ζημιά θα είναι σοβαρή, εάν η ανθοφορία είναι πολύ μικρή και η προσβολή πολύ υψηλή. Ενα ποσοστό 3 – 5 % των άνθεων μπορεί να δώσει καλή παραγωγή. Υψηλής οικονομικής σημασίας ζημιά στη παραγωγή δημιουργεί όταν προσβάλει τους καρπούς. Αμέσως μετά τη καρπόδεση, η προνύμφη 2ης γενιάς δημιουργεί στοά που ζημιώνει τον ποδίσκο ή κόβει τα ηθμώδη αγγεία που μεταφέρουν τα θρεπτικά στοιχεία για την ανάπτυξη του καρπού. Ετσι, ο καρπός μαραίνεται, ξεραίνεται, μαυρίζει, ζαρώνει και πέφτει. Οταν ο καρπός είναι αρκετά μεγάλος (τέλη Σεπτεμβρίου) παρατηρείται η 2η περίοδος καρπόπτωσης, κατά τη διάρκεια της οποίας ο καρπός επίσης ζαρώνει, μαυρίζει και πέφτει.
Χαρακτηριστικό C προσβολής από πυρηνοτρήτη.
Για την αντιμετώπιση της προσβολής από πυρηνοτρήτη θεωρείται απαραίτητη η παρακολούθηση του πληθυσμού, καθώς έτσι είναι δυνατός ο προσδιορισμός του σωστού χρόνου επεμβάσεων. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται φερορμονικές παγίδες τύπου «Δέλτα» με κόλλα. Τα κρίσιμα στάδια για την καταπολέμηση του εντόμου θεωρούνται οι νεαρές προνύμφες της καρπόβιας γενιάς πριν όμως εισέλθουν στους καρπούς. Για την καταπολέμηση του πυρηνοτρήτη συνιστώνται 1 – 2 ψεκασμοί τον Ιούνιο (αρχές – μέσα), σύμφωνα με τα Δελτία Γεωργικών Προειδοποιήσεων και με κριτήριο το μέγεθος του καρπού. Ενδείκνυται η πραγματοποίηση επεμβάσεων όταν το μέγεθος του καρπού είναι περίπου 4 – 5 mm και όχι άνω των 9 mm.
ΔΡ. ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΡΑΤΑΣΙΟΥ-ΔΡ. ΗΛΙΑΣ ΚΑΛΦΑΣ
ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ
