Μακροστοιχεία και μικροστοιχεία θρέψης

Μακροστοιχεία και μικροστοιχεία θρέψης

Με τις αναλύσεις του εδάφους και των φύλλων ελέγχεται κυρίως και σε γενικές γραμμές η θρεπτική κατάσταση των δένδρων, αλλά σε πολύ μικρή κλίμακα η θρεπτική κατάσταση των καρπών, η οποία σε μεγάλο βαθμό καθορίζει την ποιότητα και συντηρησιμότητα τους. Οπότε, απαιτείται περαιτέρω ανάλυση σε καρπούς, τόσο στη σάρκα όσο και στα σπέρματα.

Άζωτο (Ν): Σχετίζεται με τα πρώτα συμπτώματα έλλειψης. Αν και τα ελληνικά εδάφη είναι φτωχά σε άζωτο, τα δέντρα είναι πλούσια λόγω ισχυρών λιπάνσεων. Η χρήση των μεγάλων ποσοτήτων αζώτου μπορεί να επιδράσει έμμεσα στην μείωση της παραγωγής, είτε λόγω ανταγωνισμού ή και αραίωσης των μικροθρεπτικών στοιχείων. Υψηλή συγκέντρωση αζώτου συνεπάγεται υποβάθμιση ποιότητας και συντηρησιμότητας καρπών. Η οξύτητα του λιπάσματος επιδρά σημαντικά στην υποβάθμιση του εδάφους. Όξινα εδάφη που δέχθηκαν όξινη λίπανση υποβαθμίστηκαν σοβαρά. Επίσης, αλκαλικά εδάφη με αλκαλική λίπανση εμφάνισαν τροφοπενία σιδήρου. Πολλές φορές οι αρνητικές επιδράσεις του αζώτου προέρχονται από την όψιμη του εφαρμογή με νιτρικά ή άλλης μορφής λιπάσματα. Η ισχυρή αζωτούχος λίπανση ευθύνεται για την καρπόπτωση ιδίως όταν εφαρμόζεται πριν και κατά τη συγκομιδή μήλων, ροδάκινων, αχλαδιών και βερίκοκων. Σύμπτωμα της ισχυρής αζωτούχου λίπανσης είναι και η εμφάνιση φυσιολογικών ανωμαλιών σε μήλα, κεράσια, ροδάκινα και βερίκοκα. Συμπληρωματικά, μπορεί να εκδηλωθούν πολλές μυκητολογικές, βακτηριακές και εντομολογικές προσβολές όπως το φουζικλάδιο στα μήλα, της μονίλιας στα γιγαρτόκαρπα και πυρηνόκαρπα, το βακτηριακό κάψιμο της αχλαδιάς όπως και την ψύλλα. Οι ισχυρές αζωτούχες λιπάνσεις επηρεάζουν ακόμη και το σχήμα των καρπών όπως αναφέρεται για την ποικιλία της μηλιάς Golden Delicious. Ορθή αζωτούχος λίπανση συνεπάγεται κανονική βλάστηση, καρποφορία, υψηλή ποιότητα καρπών και μεγάλη συντηρησιμότητα, προστασία των δέντρων από  εχθρούς και ασθένειες και προστασία των υπογείων υδάτων.

Φωσφόρος (P): Σπάνια εμφανίζει εμφανή συμπτώματα στα δέντρα. Επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα των καρπών, την αντοχή της σάρκας και την συντηρησιμότητα τους. Συμβάλλει στον περιορισμό του σχισίματος των καρπών της κερασιάς, της ροδακινιάς και της βερικοκιάς. Η ανεπάρκεια του ή και κακή αναλογική σχέση του με το Ν εμφανίζει φυσιολογικές ανωμαλίες όπως η εσωτερική κατάπτωση των διαφόρων καρπών (Breakdown). Μήλα, αχλάδια και βερίκοκα έχει διαπιστωθεί ότι υφίστανται συνέπειες τροφοπενίας φωσφόρου στους καρπούς. Χαμηλά επίπεδα φωσφόρου ανιχνεύονται στην αχλαδιά, βερικοκιά, μηλιά όπως και στην αμυγδαλιά. 

Κάλιο (Κ): Κατεξοχήν στοιχείο ποιότητας τόσο σε νωπούς όσο και ξηρούς καρπούς. Στη φυστικιά διαδραματίζει εμφανή ρόλο στο άνοιγμα των καρπών της. Υψηλά επίπεδα καλίου σε νωπούς καρπούς αποτελεί αιτία κακής συντηρησιμότητας και υποβάθμισης της ποιότητας τους. Μεγαλύτερη ικανότητα πρόσληψης εμφανίζει η βερικοκιά και έπειτα η μηλιά ενώ η αχλαδιά μικρότερη. Χαμηλά επίπεδα καλίου συνεπάγεται μικροκαρπία ειδικά όταν η λίπανση εμφανίζεται ελλιπής κατά το στάδιο της κυτταροδιαίρεσης. Η σχέση του καλίου προς το ασβέστιο και του καλίου και μαγνησίου προς το ασβέστιο στους καρπούς είναι καθοριστική για την εμφάνιση της πικρής κηλίδωσης στα μήλα και της επιφανειακής κηλίδωσης στα κεράσια. Χαμηλά επίπεδα καλίου ανιχνεύονται στην κερασιά και στην αχλαδιά. 

Ασβέστιο (Ca): Το κυριότερο στοιχείο υπεύθυνο για την συντηρησιμότητα των καρπών. Συμπτώματα ασβεστίου εμφανίζονται ως πικρή κηλίδωση, εσωτερική κατάπτωση, μαλακό έγκαυμα, επιφανειακή κηλίδωση, φελλώδης κηλίδα. Η σχέση του ασβεστίου με το άζωτο, το κάλιο και το μαγνήσιο είναι υπεύθυνη για την εκδήλωση των παραπάνω φυσιολογικών ανωμαλιών. Σε μεγάλες ποσότητες στο έδαφος αυξάνει το pH  και δεσμεύει τον σίδηρο και τον ψευδάργυρο. Η χλώρωση σιδήρου στη ροδακινιά έχει σαν κύρια αιτία το ασβέστιο. 

Μαγνήσιο (Mg): Στη χώρα μας ανιχνεύεται περίσσεια του στοιχείου. Σε υψηλές συγκεντρώσεις εμφανίζει φυσιολογικές ανωμαλίες όπως κηλίδωση καρπών στα δέντρα μηλιάς με πιο έντονα συμπτώματα σε εδάφη παράλληλα με χαμηλό ασβέστιο.

Μαγγάνιο (Mn): Aνεπάρκεια εμφανίζεται σε αλκαλικά εδάφη ενώ περίσσεια σε όξινα. Ανεπάρκεια εμφανίστηκε σε δέντρα ροδακινιάς, νεκταρινιάς, μηλιάς, αμυγδαλιάς ενώ τοξικότητα μόνο σε δέντρα μηλιάς της ομάδας Red delicious. Πρόβλημα παρατηρήθηκε στην αντιμετώπιση της έλλειψης σε ποικιλίες νεκταρινιάς κατά την περίοδο της άνοιξης και του θέρους, με τη χρήση θειικού μαγγανίου ως ψεκαστικού υλικού με φυτοτοξικά φαινόμενα με αποτέλεσμα την πτώση των φύλλων και καρπών. 

Ψευδάργυρος (Zn): Δεν εμφανίζει πάντα εξωτερικά συμπτώματα και αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα των φυλλοβόλων δένδρων. Υψηλά ποσοστά ανεπάρκειας έχουν σοβαρές συνέπειες τόσο στην καρποφορία, όσο και στην ποιότητα των καρπών. Από όλα τα είδη δένδρων τα σοβαρότερα προβλήματα ανιχνεύονται στην καρυδιά, δαμασκηνιά και κερασιά. Αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης της τροφοπενίας είναι ο ψεκασμός με θειικό ψευδάργυρο το χειμώνα στη μηλιά και χηλικό ψευδάργυρο την άνοιξη. Εμφανή συμπτώματα τροφοπενίας είναι η πτώση των ανθοφόρων και φλαστοφόρων οφθαλμών.

Σίδηρος (Fe): Αποτελεί την πιο ορατή τροφοπενία και αποτελεί το δεύτερο σοβαρό προβλημα ανεπάρκειας μικροθρεπτικού στοιχείου μετά τον ψευδάργυρο. Χρήση ανθεκτικών υποκείμενων ροδακινιάς (GF677) και χηλικών μορφών σιδήρου έχουν αμβλύνει το πρόβλημα. Δεν παύει όμως να υφίσταται στην ακτινιδιά, στην αχλαδιά που είναι εμβολιασμένη σε κυδωνιά και στη ροδακινιά. Κακή εφαρμογή αρδεύσεων εκδηλώνει συμπτώματα τροφοπενίας σιδήρου καθώς και εφαρμογή ισχυρών νιτρικών λιπάνσεων την ανοιξη και το θέρος είτε με την υπερβολική χρήση σκαπτικών μηχανημάτων είτε ακόμη με ισχυρές φωσφορούχες λιπάνσεις. 

Βόριο (Bo): Η ανεπάρκεια του καθιστά τα δένδρα πιο ευπαθή τόσο στην ψύλλα, όσο και στο βακτηριακό κάψιμο. Σοβαρό πρόβλημα ανεπάρκειας εμφανίζει και η καλλιέργεια της φυστικιάς. Εδάφη όξινα, ελαφρής μηχανικής σύστασης με χαμηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία, παρατεταμένη ξηρασία κατά τη διάρκεια του χειμώνα και κυρίως νωρίς την άνοιξη και επικράτηση πολύ χαμηλών θερμοκρασιών κατά το χειμώνα, είναι παράγοντες που δημιουργούν κατάλληλες συνθήκες γι ατην εκδήλωση τροφοπενίας βορίου. Φαινόμενα τοξικότητας μπορεί να εμφανιστούν από νερό άρδευσης με υψηλή συγκέντρωση βορίου. 

Χαλκός (Cu): Σε δέντρα βερικοκιάς που ψεκάζονταν επι σειρά ετών το φθινόπωρο με βορδιγάλλειο πολτό, το επίπεδο χαλκού στα φύλλα ήταν χαμηλό. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ψεκασμοί πραγματοποιήθηκαν σε περιόδους που δεν υπάρχει ενεργό φύλλωμα για την απορρόφηση του στοιχείου αυτού. 

Θείο, Μολυβδαίνιο, Χλώριο (S-Μο-Cl): Απαιτείται περισσότερη έρευνα για τα συγκεκριμένα μικροστοιχεία. Ειδικά για την ακτινιδιά που οι ποσότητες που απαιτεί είναι μεγαλύτερες του φωσφόρου και μαγνησίου. Συγκεκριμένα είναι το τέταρτο μετά από το κάλιο, ασβέστιο και άζωτο, ακολουθώντας ο φώσφορος και το μαγνήσιο. 

 

Θρέψη λίπανση φυλλοβόλων οπωροφόρων δένδρων/Στυλιανίδης, Σιμώνης, Συργιαννίδης.

 


Εκτύπωση   Email