Η δακτυλιοειδής τομή είναι μια στοχευμένη και στρατηγική τεχνική που επιτρέπει τη διακοπή των λεμφικών ροών στο αμπέλι. Ποια είναι όμως τα πλεονεκτήματα που μπορούν να προκύψουν από αυτή τη γεωπονική πρακτική στον αμπελώνα;
Μία από τις ποιοτικές παραμέτρους των επιτραπέζιων σταφυλιών που είναι πιο περιζήτητες στις αγορές είναι αναμφίβολα το μέγεθος των μούρων. Τα τσαμπιά με μεγάλους, ομοιογενείς και καλά αναπτυγμένους καρπούς είναι συνώνυμο της ποιότητας και της εμπορικής αξίας. Ωστόσο, το μέγεθος των μούρων δεν είναι απλώς ένα γενετικό δώρο: είναι το αποτέλεσμα προσεκτικής αγρονομικής διαχείρισης. Ενώ η γενετική της ποικιλίας θέτει όρια, η ανθρώπινη παρέμβαση - μέσω στοχευμένων καλλιεργητικών τεχνικών, όπως το αραίωμα και η χρήση ρυθμιστών ανάπτυξης των φυτών - μπορεί να μετακινήσει τον πήχη των δυνατοτήτων παραγωγής. Μεταξύ αυτών των πρακτικών, μία από τις πιο ειδικές για τη διαμόρφωση της ανάπτυξης των καρπών είναι η δακτυλιοειδής τομή.
Δεν πρόκειται απλώς για μια τεχνική, αλλά για μια πραγματική φυσιολογική στρατηγική που, αν εκτελεστεί σωστά, επιτρέπει πιο γενναιόδωρα τσαμπιά και πιο ομοιόμορφη ωρίμανση, με άμεσες επιπτώσεις όχι μόνο στην αισθητική του προϊόντος αλλά και στην οργανοληπτική του ποιότητα. Αλλά τι ακριβώς είναι η δακτυλιοειδής τομή; Πώς λειτουργεί; Και, κυρίως, ποιες προφυλάξεις πρέπει να λαμβάνονται για την αποφυγή αρνητικών επιπτώσεων στο φυτό;
Τι είναι η δακτυλιοειδής τομή;
Η δακτυλιοειδής τομή είναι μια γεωπονική τεχνική που συνίσταται σε μια κυκλική τομή στο φλοιό του βλαστού, της καρποφόρας κεφαλής ή σε ορισμένες περιπτώσεις του πρέμνου. Η τομή αυτή διακόπτει τη ροή του επεξεργασμένου χυμού μέσα στα αγγεία του φλοίου, εμποδίζοντας τη μεταφορά προϊόντων της φωτοσύνθεσης, όπως σάκχαρα, αμινοξέα και άλλα θρεπτικά συστατικά από τα φύλλα στις ρίζες.
Το αποτέλεσμα; Όλα τα προσλαμβανόμενα συστατικά παραμένουν διαθέσιμα στο ανώτερο τμήμα του φυτού, όπου βρίσκονται οι τσαμπιά, τα άνθη και οι οφθαλμοί. Αυτή η προσωρινή παρεμπόδιση διεγείρει το φυτό να επενδύσει πόρους στον καρπό, προωθώντας τη μεγέθυνση των μούρων και, σε ορισμένες ποικιλίες, τον ταχύτερο χρωματισμό και ωρίμανση.
Πότε και πώς εκτελείται;
Από επιχειρησιακή άποψη, η τεχνική περιλαμβάνει μια ρηχή, κυκλική τομή γύρω από τον καρποφόρο βλαστό ή την καρποφόρα κεφαλή. Η τομή πρέπει να είναι αρκετά βαθιά ώστε να διακόπτονται τα αγγεία του φλοίου, τα οποία είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά του επεξεργασμένου χυμού στις ρίζες, αλλά όχι τόσο βαθιά ώστε να καταστρέφονται τα αγγεία του ξυλώματος, τα οποία αντίθετα μεταφέρουν το νερό και τα μεταλλικά άλατα από τις ρίζες στα φύλλα. Για να επιτευχθεί μια καθαρή και ακριβής τομή, χρησιμοποιούνται αιχμηρά εργαλεία όπως ένα λεπτό μαχαίρι ή ειδικά εργαλεία σχεδιασμένα για αυτού του είδους τις εργασίες.
Ο χρόνος της δακτυλιοειδούς τομής, από την άλλη πλευρά, ποικίλλει ανάλογα με τον επιδιωκόμενο αγρονομικό στόχο. Όταν ο κύριος στόχος είναι η αύξηση του μεγέθους των καρπών, η επέμβαση πραγματοποιείται συνήθως αμέσως μετά τη φάση της πήξης, δηλαδή τη στιγμή που οι καρποί αρχίζουν την ενεργό ανάπτυξή τους. Σε ορισμένες ποικιλίες, ωστόσο, είναι δυνατόν να προβλεφθεί η παρέμβαση στην αρχή της βερτισιόν, εκμεταλλευόμενοι την επίδρασή της για την ταχύτερη ωρίμανση και τον πιο έντονο και ομοιόμορφο χρωματισμό των τσαμπιών.
Πλεονεκτήματα και συνέπειες της δακτυλιοειδούς τομής στη φυσιολογία της αμπέλου
Η δακτυλιοειδής τομή είναι μια πολυλειτουργική τεχνική με πολλά αγρονομικά πλεονεκτήματα.
Μεγαλύτερη ομοιομορφία της ωρίμανσης, τα τσαμπιά λαμβάνουν περισσότερη τροφή και ωριμάζουν ομοιογενέστερα-
Μείωση της ανθοφορίας, σε ορισμένες ποικιλίες, περιορίζει την πτώση των ανθέων βελτιώνοντας την καρπόδεση.
Έλεγχος της βλαστικής ευρωστίας, χρήσιμος σε υπερβολικά ζωηρά αμπέλια, όπου είναι απαραίτητο να εξισορροπηθεί η αναλογία βλαστικού-παραγωγικού-
Λιγότερη ευαισθησία στην υδατική καταπόνηση, η μείωση της διαπνοής μετά τη συγκομιδή μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη ανοχή της έλλειψης νερού, ιδιαίτερα κρίσιμη κατά τη διάρκεια της καρπόδεσης.
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, μετά την πραγματοποίηση της τομής, διακόπτεται η συνέχεια των φλοιοφόρων αγγείων, με αποτέλεσμα τη συγκράτηση σακχάρων και θρεπτικών συστατικών στο ανώτερο τμήμα, προς όφελος των συστάδων. Ταυτόχρονα, το αμπέλι ενεργοποιεί ένα μηχανισμό επούλωσης, που οδηγεί στο σχηματισμό ιστού κάλου στο σημείο της τομής. Γενικά, η συνέχεια των αγγείων αποκαθίσταται εντός 8-10 ημερών, οπότε και η επεξεργασμένη λέμφος επιστρέφει στο ριζικό σύστημα.
Είναι ενδιαφέρον ότι ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η προσωρινή διακοπή του επεξεργασμένου χυμού μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μείωση της διαπνοής, καθιστώντας το φυτό λιγότερο ευαίσθητο στο υδατικό στρες. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε μια ευαίσθητη φάση, όπως η καρπόδεση, όταν το αμπέλι είναι πολύ ευάλωτο στην έλλειψη νερού.
Προσοχή στους κινδύνους: τι δεν πρέπει να κάνετε
Η αποτελεσματικότητα της δακτυλιοειδούς τομής στο αμπέλι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ακρίβεια με την οποία γίνεται. Μια τομή που είναι πολύ βαθιά μπορεί να θέσει σε κίνδυνο όχι μόνο τα αγγεία του φλοίου, αλλά και τα αγγεία του ξυλώματος, τα οποία είναι υπεύθυνα για τη μεταφορά νερού και ανόργανων αλάτων από τις ρίζες στα φύλλα. Όταν συμβαίνει αυτό, τα φύλλα μπορεί να μην λαμβάνουν αρκετή θρέψη, εμφανίζοντας συμπτώματα μαρασμού ή ξήρανσης. Σε σοβαρές περιπτώσεις, ολόκληρη η φυσιολογική ισορροπία του φυτού μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο.
Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να αποφεύγεται η επέμβαση σε ήδη καταπονημένα ή αδύναμα αμπέλια και να επιλέγεται η καταλληλότερη στιγμή ανάλογα με τη βλαστική κατάσταση και τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Επιπλέον, είναι καλή πρακτική να παρακολουθείτε προσεκτικά την αντίδραση του φυτού τις ημέρες που ακολουθούν την κοπή, επεμβαίνοντας με στοχευμένη άρδευση ή λίπανση του φυλλώματος εάν παρατηρηθούν σημάδια ταλαιπωρίας.
Μια πρακτική που πρέπει να είναι γνωστή και να αντιμετωπίζεται με επάρκεια
Η κοπή των δακτυλίων είναι μια γεωπονική τεχνική που είναι τόσο χρήσιμη όσο και ευαίσθητη. Εάν εκτελεστεί σωστά και την κατάλληλη στιγμή, προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα όσον αφορά την ποιότητα των καρπών, ιδίως όσον αφορά το μέγεθος και την ομοιομορφία της ωρίμανσης. Ωστόσο, όπως κάθε επέμβαση που επιδρά άμεσα στη φυσιολογία του φυτού, απαιτεί γνώση και εμπειρία. Δεν είναι μια τεχνική που μπορεί να αυτοσχεδιάζεται, αλλά πρέπει να εντάσσεται σε ένα συνεκτικό και προσαρμοσμένο γεωπονικό πρόγραμμα ανάλογα με την ποικιλία, το εδαφοκλιματικό πλαίσιο και τους στόχους της παραγωγής.
Donato Liberto
©uvadatavola.com
