Υπεύθυνη για την ψώρα της μηλιάς, το παθογόνο έχει πλέον αναφερθεί σε ποικιλίες ανθεκτικές στην ασθένεια. Δεν είναι κάτι καινούργιο ότι οι οπωρώνες γενικά, και οι μηλιές ειδικότερα, στοχοποιούνται από την ψώρα της μηλιάς, με τεράστιες οικονομικές απώλειες.
Με τα χρόνια, το πρόβλημα φαινόταν «λυμένο» με την εισαγωγή ποικιλιών ανθεκτικών στη Venturia inaequalis, τον αιτιολογικό παράγοντα της νόσου, που αναπτύχθηκε χάρη στο γονίδιο Rvi6, το οποίο έδωσε έτσι νέα ώθηση στην καλλιέργεια. Σήμερα, ωστόσο, αυτό το γονίδιο, που θεωρείται προπύργιο για την άμυνα των ανθεκτικών ποικιλιών, έχει αποδειχθεί ευάλωτο στην εμφάνιση του Venturia asperata, ενός νέου είδους παθογόνου που ευθύνεται για την ψώρα, ικανό να ξεπεράσει αυτήν την αντοχή.
Αν και η αντίσταση ανακαλύφθηκε πρόσφατα, η ταυτοποίηση της Venturia asperata εντός της εθνικής επικράτειας δεν είναι τόσο πρόσφατη. Μάλιστα, εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Τσεζένα το 2012, ενώ το 2019 τα συμπτώματα της μυκητιακής νόσου παρατηρήθηκαν στο Alto Adige στις ποικιλίες μήλων Bonita, που καλλιεργούνται σε περιβάλλοντα βιολογικής καλλιέργειας.
Ποια είναι όμως τα συμπτώματα της Venturia asperata;
Η μόλυνση από το V. asperata εμφανίζεται μόνο στους καρπούς, παρουσιάζοντας συμπτώματα πολύ παρόμοια με αυτά που προκαλούνται από το V. inaequalis. Η πιο προφανής διάκριση έγκειται ακριβώς στις κηλίδες που προκαλούνται από το V. asperata που έχουν λιγότερο καθαρά περιγράμματα και πιο λεπτό χρώμα, καθιστώντας δύσκολη τη διάγνωση μέσω απλής παρατήρησης. Αυτή η πτυχή γίνεται ακόμη πιο περίπλοκη από τον μικρότερο αριθμό υφών και σπορίων που παράγονται από το V. asperata σε σύγκριση με το V. inaequalis. Σε ποικιλίες με κόκκινη φλούδα, η βλάβη έχει συχνά ένα καθαρό φωτοστέφανο, το οποίο σηματοδοτεί οπτικά το όριο μεταξύ της πληγείσας περιοχής και του υγιούς τμήματος της φλούδας.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, το V. asperata θεωρούνταν σαπροφυτικός μύκητας, που υπήρχε στα νεκρά φύλλα χωρίς ορατά συμπτώματα στα φύλλα και στους καρπούς. Ο μύκητας διαχειμάζει σε οπωρώνες πάνω σε υπολείμματα φύλλων κατά τη διάρκεια του χειμώνα και στη συνέχεια απελευθερώνει ασκοσπόρια την άνοιξη.
Επιδημιολογία και προοπτικές διάχυσης
Η δυναμική της περιορισμένης διάχυσής του είναι πολύπλοκη. Η πρώτη υπόθεση για τη δύσκολη αναγνώριση θα μπορούσε να υποβληθεί στον «ανταγωνισμό» μεταξύ των δύο παθογόνων. Σε καλλιέργειες ευπαθείς στην ψώρα, στην πραγματικότητα, το V. asperata μπορεί να έχει επισκιαστεί από την παρουσία του V. inaequalis, το οποίο τείνει να επικρατεί λόγω της υψηλής μολυσματικότητάς του στους καρπούς. Ωστόσο, η V. asperata έχει βρει γόνιμο έδαφος στην καλλιέργεια ανθεκτικών ποικιλιών, όπου η V. inaequalis δεν ευδοκιμεί και μειώνεται ο ψεκασμός με μυκητοκτόνα, φαινόμενο που μπορεί να έχει δημιουργήσει νέες οικολογικές θέσεις για αυτό το παθογόνο.
Οι επιπτώσεις των ανθεκτικών καλλιεργειών και οι νέοι ορίζοντες για την άμυνα
Ως εκ τούτου, η εισαγωγή ποικιλιών ανθεκτικών στο V. inaequalis με βάση το γονίδιο Rvi6 μπορεί να ευνόησε την εμφάνιση αυτού του νέου είδους, υπογραμμίζοντας την ανάγκη προσαρμογής των γεωργικών πρακτικών και αναθεώρησης στρατηγικών που βασίζονται σε ειδική γενετική αντοχή. Ως επιβεβαίωση, οι τελευταίες δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν στο εργαστήριο έδειξαν πώς η V. asperata μπορεί να μολύνει όχι μόνο ανθεκτικές ποικιλίες, αλλά και αυτές που είναι ευαίσθητες στην κλασική ψώρα. Σημάδια της παρουσίας του μύκητα μπορούν τώρα να βρεθούν σε ευρέως διαδεδομένες ποικιλίες, όπως Gala, S tory® inored, Bonita και Cosmic Crisp®.
Για να αντιμετωπιστεί η πρόοδος του V. asperata, φαίνεται απαραίτητο να ερευνήσουμε σε βάθος τις μελέτες για τον επιδημιολογικό του κύκλο και να εντοπίσουμε αποτελεσματικά πρωτόκολλα προφύλαξης και άμυνας. Η παρουσία της μυκητιακής νόσου σε ανθεκτικές ποικιλίες καθιστά επιτακτική την υιοθέτηση ολοκληρωμένων στρατηγικών που περιλαμβάνουν ακριβή παρακολούθηση, προληπτικές παρεμβάσεις και, εάν χρειάζεται, στοχευμένες θεραπείες. Μόνο έτσι θα είναι δυνατή η εγγύηση της ποιότητας και της παραγωγικότητας των οπωρώνων, διασφαλίζοντας την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτής της νέας απειλής.
Πηγή
Federica Del Vecchio
© fruitjournal.com
